تکتونیک نمکی و آثار ژئومورفولوژیکی آن در آذربایجان مطالعه ی موردی: گنبدهای نمکی شمال غرب تبریز
Publish place: Geography and Development Iranian Journal، Vol: 7، Issue: 16
Publish Year: 1388
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 129
This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GDIJ-7-16_006
تاریخ نمایه سازی: 24 تیر 1401
Abstract:
یکی از پدیدههای جالب ژئومورفولوژی در چشمانداز بعضی از مناطق گنبدهای نمکی است. این پدیده در بخشهای مختلف ایران از جمله در زاگرس جنوبی، قم، سمنان و آذربایجان وجود دارد. گنبدهای نمکی آذربایجان حاصل بالاآمدن موادتبخیری نئوژن تحت عنوان سازندهای قم خصوصا سازند قرمزفوقانی (میوسن) است. این گنبدها از لحاظ عمق، کمعمق و از لحاظ وسعت متوسط تا کوچک هستند. در تشکیل گنبدهای نمکی آذربایجان علاوه بر اختلاف چگالی سنگ نمک با سنگهای درونگیر، عواملی مثل تکتونیک، ولکانیسم و آبهای تحتفشار موثربوده و صعود نمک را تسهیل کردهاند. گنبدهای نمکی آذربایجان را میتوان از نظر توزیع جغرافیایی به چهار منطقه(میانه، نوار شمال تبریز، میشوغربی و خاروانا ) تقسیم کرد که در بین آنها نوار شمالی تبریز از نظر وسعت، تعداد و اندازهی گنبدها و همچنین آثار ژئومورفولوژیکی و زیستمحیطی اهمیت بیشتری دارد. در بررسی حاضر سعی شده به تشریح ویژگیها و آثار ژئومورفولوژیکی بخشی از این گنبدها پرداخته شود. این نوار در شمال غرب تبریز و شمال شرق مورو (جنوب حوضهی سنخچای) باریکتر شده ولی در عوض تراکم گنبدها بیشتر میباشد. تکتونیکنمکی در این منطقه پدیدهها و آثار مختلف ژئومورفولوژیکی را بهوجود آورده که شامل بالا آمدن نمک به شکل گنبدهای نمکی آشکار، گنبدهای نمکی مدفون به صورت تپههای مدور، بوتونیر، سینک حول، حرکات تودهای، شیارها و تیغههای انحلالی، گویهای گلی و کفههای نمکی، پوستهها، بسترها و آبشارهای نمکی میباشد.
Keywords:
Authors