شاخص های معماری و شهرسازی اسلامی با تاکید بر فرهنگ ایثار و شهادت

نقش آموزه های اسلام نه فقط به عنوان عناصر فرهنگی بلکه به عنوان شاخصها و ضوابط عملیاتی برای ایجاد عملکردهای مختلف تمدنی شایان توجه است. روایات اسلامی به دلیل بی توجهی مراکز علمی به تمدن سازی و معماری، در گوشه و کنار کتابها به حاشیه رانده شده و مورد توجه قرار نگرفته اند که لازمه بازگشت به آن ریشه و اساس، آگاهی یافتن از اصول و مبانی نظری و راهبردهای عملی آن و ذوب گشتن در پرتو انوار ملکوتی آن است؛ و این یعنی یافتن مبانی نظری و عملی آموزه های اسلامی که زیرساخت اصلی شکل گیری آن بوده است. شاخص در حوزه معماری و شهرسازی عبارت است از ابزار عینی یا مفهومی (انتزاعی) که برای اندازه گیری و ارزیابی وضع موجود معماری بناها و شهر، محاسبه و مقایسه موقعیت ها و مکانهای مختلف شهر و بناهای آن، و نیز به عنوان محکی برای پیش بینی آینده شهر و محاسبه میان وضعیت موجود تا وضعیت مطلوب اسلامی به کار می رود. در طراحی شهری بیشترین تلاش ها در راستای مطلوبیت محیطهای انسانی و حفظ و ایجاد فضاهای انسان محور به شکل های مختلف بوده است. با در نظر گرفتن امور و افق های مطلوب اسلامی که به عنوان اصول و شاخص های شهرسازی و معماری اسلامی تنظیم و تدوین می شود، برنامه ریزی و طراحی شهری به تعالی و تکامل مطلوب خود خواهد رسید. به عنوان مثال محوریت دادن به مسجد در ساختار شهر و محله یکی از مهمترین مطلوبیت های شهرسازی و معماری اسلامی است که باید در طراحی شهری مورد توجه قرار گیرد. یکی از چالش های اساسی پیش روی طراحان شهری برای الگوگیری از اصول و شاخص های شهرسازی و معماری اسلامی، طرح های بالادستی تهیه شده در کشور است که عموما از منظر کالبدی و با رویکرد ماشینی تهیه شده اند..

Keywords:

معماری و شهرسازی اسلامی , شهر , طراحی شهری