اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی آموزش علوم تجربی بر اساس راهبرد نقشه مفهومی دردانش آموزان دوره ابتدایی

هدف از پژوهش حاضر به اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی آموزش علوم تجربی بر اساس راهبرد نقشه مفهومیدردانش آموزان دوره ابتدایی می باشد.پژوهش حاضر کاربردی و از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و دو گروه آ-زمودنی، گروه آزمایش و کنترل می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستان دلفان به تعداد۱۷۵۰در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ می باشد که مشغول به تحصیل بودند، حجم نمونه با استفاده از جدول بارتلت ۱۲۰ نفربه دست آمد. این کلاس ها به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند که به دلیل محدودیت های پژوهش از لحاظ شرایط خاصکنترل متغیرهای اثر گذار، مسائل اداری، رضایت آزمودنی ها، امکانات، از این روش استفاده شد. همچنین برای جلوگیری از تبادلاطلاعات بین دو گروه، در پژوهش حاضر دو مدرسه به صورت هدفمند انتخاب شد که دو کلاس یک مدرسه به عنوان گروه کنترل ( با روش های تدریس مرسوم) و دو کلاس مدرسه دیگر به عنوان گروه آزمایش( تدریس با نقشه مفهومی) انتخاب شد. در این تحقیق به منظور جمع آوری اطلاعات از دو آزمون محقق ساخته پیش آزمون (علوم تجربی پنجم ابتدایی) و پس آزمون( علوم تجربی ابتدایی) که روایی محتوایی آنها با استفاده از جدول مشخصات و برای روایی ملاکی، همبستگی نزدیک ۰/۷۲ بین آزمون و نمرات کلاسی دانش آموزان در درس علوم تجربی برای پیش آزمون و ۰/۷ برای پس آزمون به دست آمد و پایایی آنها با استفاده از روش کودر ریچاردسون ۲۰ ، نزدیک ۰/۷ تعیین گردید. این آزمون ها سطوح یادداری و درک و کاربست حیطه شناختی بلوم را موردسنجش قرار می دادند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین و انحراف معیار و از آمار استنباطی شامل آزمون لون و آزمون ANOVA و MANOVA اختلاف نمرات استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که نقشه مفهومی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در سطح درک و کاربست تاثیر مثبت دارد. اما در سطح یادداری موثر واقع نشد. به طورکلی نتیجه این تحقیق نشان داد که نقشه های مفهومی در آموزش علوم تجربی تاثیر گذار است.

Keywords:

راهبردهای شناختی , فراشناختی , نقشه مفهومی