وحدت وجود در عرفان اسلامی

یکی از مباحث کلیدی در عرفان اسلامی، بحث وحدت وجود است که همواره بین پژوهشگران دینی حوزه عرفان بر سر آن بحث های فراوانی وجود داشتهاست. وحدت وجود یعنی هیچ دوئی و دوگانگی در عالم نیست و هر چه هست وحدت محض است. جایگاه بزرگ ابن عربی باعث شد علمای زیادی در"وحدت وجود" دنبال روی او باشند و این جریان فکری را ادامه دهند. از این رو مسئله وحدت وجود به یکی از بزرگ ترین مسائل در فلسفه و عرفان و سایرعلوم دینی و بخصوص در دین اسلام تبدیل شد و همواره در صدر مباحث فلسفی جایگاهش می درخشد. ملاصدرا از دو راه "برهان صدیقین" و "تحلیلعلیت" به اثبات وحدت وجود پرداخته است و دو برهان برای این اثبات ارائه کرده است. تصوف نیز به وحدت شخصی وجود معتقد بوده و گفته اند که تقسیمها به وحدت و کثرت اشتباه است زیرا هر چه هست وحدت وجود است. در قسمت وحدت وجود و توحید وجودی، دو ساحت ایجابی و سلبی وجود دارد وتوحید در مبحث اعتقادی در سه مبحث اعتقادی علم کلام، مطلق مباحث خداشناسی و اعتقاد انسان به یگانگی خداوند بکار می رود. از میان شعرا و نویسندگانهم، افراد زیادی به وحدت وجود اشاره داشته و به آن معتقد بوده اند؛ چه افراد مسلمان مانند شیخ محمود شبستری و مولانا و چه افراد غیر مسلمان مانند لئوتالستوی روسی که به وحدت وجود در نوشته هایش اشاره داشته است.

Keywords:

وحدت وجود , توحید , تصوف , ابن عربی , ملاصدرا , مولانا