تحلیل و ارزیابی قطعنامه های شورای امنیت در راستای فرایندهای توسعه حقوق بین الملل و با تاکید بر صلح و امنیت جهانی

پژوهش حاضر با هدف بررسی حقوقی قطعنامه هایی شورای امنیت در جهت تدوین و توسعه حقوق بین الملل و با تاکید بر صلح و امنیت جهانی در حقوق بین الملل اجرا شده است. روش اجرای تحقیق توصیفی، تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات به روش اسنادی کتابخانه ای انجام شده است. یافته ها نشان داده اند برقراری صلح و امنیت بین المللی از کهن ترین آرمان های بشر بوده است. صلح و امنیت، مفهوم ثابتی نداشته و مفهوم آن ها با گذشت زمان دچار تغییر و تحول شده است. تا قبل از تحولات اخیر در روابط بین المللی، منبعث از نگاه نظامی که اصطلاحا نظام وستفالیایی نامیده می شود صلح و امنیت به معنای رعایت اصول حق حاکمیت، برابری حقوق، رعایت مصونیت کشورها و نمایندگان آنان، احترام به تمامیت ارضی کشورها، عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر و حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات تلقی می شد؛ لکن جهانی شدن سبب تغییر مفهوم صلح و امنیت بین المللی منبعث از نظام وستفالیایی شده است. در این دوره ماهیت تهدیدات تغییر یافته و تهدیدات از جنبه نظامی به حوزه های دیگر ازجمله فقر و گرسنگی، تروریسم، قاچاق و جرائم سازمان یافته، شیوع بیماری های مسری، مهاجرت های بی رویه، محیط زیست و نقض حقوق بشر تسری یافته است. بر اساس چنین تفسیری از صلح و امنیت بین المللی بوده است که شورای امنیت که رکن اصلی صلاحیت دار حفظ صلح و امنیت بین المللی است پس از پایان جنگ سرد، جنگ های داخلی، بحران های انسانی ازجمله پاک سازی های قومی و تصفیه نژادی، تغییر نظام های سیاسی، تروریسم و نقض گسترده حقوق بشری را تهدید صلح و امنیت بین المللی تلقی کرده است؛ که بسیاری از سازمان های بین المللی امور داخلی و عمدتا ساختار خود را در قالب قطعنامه ای که به تصویب اعضا می رسد، مدیریت می کنند. از میان این قبیل تصمیمات اجرایی می توان به تصمیم گیری در خصوص تشکیل ارگان های ویژه در داخل سازمان، پذیرش اعضای جدید، تبدیل نهادهای وابسته، تصمیمات مربوط به بودجه و امثالهم اشاره کرد. همچنین شورا می تواند تصمیمات الزام آوری اتخاذ نماید، زیرا کلیه ی اعضای سازمان ملل متحد طبق ماده ی ۲۵ منشور موافقت کرده اند که تصمیمات شورای امنیت را طبق منشور عملی سازند.

Keywords:

قطعنامه , شورای امنیت , صلح جهانی , حقوق بین الملل