تجزیه اسانس و بررسی اثر ضد باکتریایی گیاه مرزه Satureja bachtiarica (Bunge.) در استان اردبیل

جنس Satureja با نام فارسی مرزه، در ایران ۱۵ گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که ۹ گونه از آنها انحصاری هستند. در این پژوهش سر شاخه های هوایی و گلدار گیاه S. bachtiarica Bunge. در مرحله گلدهی از استان اردبیل جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب مورد اسانس گیری قرار گرفت. ترکیب های تشکیل دهنده اسانس ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه ای و گازکروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) و محاسبه اندیس های بازداری، مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مهمترین ترکیب های گیاه شامل کارواکرول (۴/۲۶ درصد)، تیمول (۶/۲۰ درصد)، لینالول (۱۹/۱۴ درصد)، آلفا- ترپینن (۹۴/۵ درصد)، میرسن (۵۶/۳ درصد) و گاما- ترپینن (۳/۲ درصد) می باشد. با توجه به خواص ضدمیکروبی ترکیب های فنلی تیمول و کارواکرول، اثرات ضدمیکروبی اسانس با روش دیسک دیفیوژن علیه چهار باکتری گرم مثبت Micrococcus loteus،Bacillus cereus، Bacillus subtilis و Staphylococcus areous و سه باکتری گرم منفی Kellebsiella oxytoca, Kellebsiella pneumonia و Pseudomonas aeroginosa بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانس گیاه مورد مطالعه دارای اثر ضدباکتریایی با درجات متفاوت علیه سویه های باکتری می باشد. ضمنا باکتری Pseudomonas aeroginosa به عنوان حساس ترین سویه و Bacillus subtiliss به عنوان مقاوم ترین سویه نسبت به اسانس و آنتی بیوتیک های بکار رفته شناخته شد.

Keywords:

روغن اسانسی , مرزه (Satureja bachtiarica) , اثر ضدمیکروبی , استان اردبیل