بررسی مشکلات ارگونومیکی حرفه ی بیهوشی: مطالعه ی کیفی

مقدمه: ایستگاه کاری بیهوشی در اتاق عمل پیچیدگی ها و حساسیت های خاص خود را دارد و کارکنان بیهوشی در محیط کار خود، در معرض مشکلات و خطرات بالقوه ی ارگونومیکی هستند که ممکن است باعث اختلال در عملکرد شغلی و فردی آنها و تهدید سلامتی بیمار شود. در این زمینه علم ارگونومی با تمرکز بر تمامی ابعاد حرفه ی بیهوشی اعم از فیزیکی، محیطی، شناختی و سازمانی، تعامل بین کارکنان بیهوشی و محیط کارشان را به منظور ارتقای ایمنی، عملکرد و رفاه مورد مطالعه قرار میدهد. هدف از این مطالعه تبیین مشکلات و خطرات شغلی کارکنان بیهوشی از دیدگاه ارگونومی میباشد.روش بررسی: در این پژوهش کیفی، ابتدا چارچوب مفهومی مشکلات ارگونومیکی کارکنان بیهوشی از طریق تحلیل محتوای دستورالعمل ها و مطالعات گذشته در این زمینه شکل گرفت. در مرحله ی بعد بر اساس این چارچوب مفهومی مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۸کارشناس بیهوشی انجام شد. پس از پیاده سازی کامل مصاحبه ها، واحدهای معنایی و کدهای اولیه تعیین شد، سپس کدهای مشابه به صورت جامع تر طبقه بندی شد و درنهایت مضامین اصلی مربوط به مشکلات ارگونومیکی کارکنان بیهوشی استخراج گردید.یافته ها: بر اساس تحلیل محتوای متن مصاحبه ها، به طورکلی ۴۰مشکل ارگونومیکی مطرح در کارکنان بیهوشی شناسایی شد که بر اساس چهار شاخه ی اصلی ارگونومی (فیزیکی، محیطی، شناختی، سازمانی) طبقه بندی شد. یافته های این مطالعه نشان داد که شرکت کنندگان در این مطالعه بر روی مشکلات سازمانی و مدیریتی ازجمله بارکاری بیش ازحد، انجام کارهای خارج از شرح وظایف و چندوظیفه گی، در دسترس نبودن پزشک، کمبود نیروی انسانی، عدم وجود ارتقاء شغلی و استرش شغلی بالا تاکید بیشتری داشتند. همچنین مشکلاتی در زمینه ارگونومی محیطی مطرح شد که مهمترین آنها شامل انتشار گازهای بیهوشی در فضای اتاق عمل، مواجهه با اشعه رادیولوژی، تهویه ناکارآمد، تعارض در تنظیم دما میباشد. در حیطه ی ارگونومی فیزیکی طراحی نامناسب ابزارها و دستگاه ها، پوسچرهای نامناسب کاری و در حیطه ی ارگونومی شناختی تشابهات دارویی و بارکاری ذهنی بالا به عنوان مشکلات عمده شناسایی شد.نتیجه گیری: به نظر میرسد که برخی از مسائل ارگونومیکی ازجمله تشابهات دارویی، کمبود نیروی انسانی و بارکاری بیش ازحد، علاوه بر ایجاد مشکل برای کارکنان بیهوشی، ایمنی بیمار را نیز به طورجدی تهدید میکنند. نتایج حاصل از این مطالعه میتواند به عنوان مبنایی جهت آگاهی و درک مدیران بیمارستانی و متخصصان حیطه ی ارگونومی از مشکلات ارگونومیکی کارکنان بیهوشی قرار گیرد تا در جهت کاهش این مشکلات گام بردارند. آگاهی از این مشکلات و متعاقب آن ارائه ی راهکارهای کنترلی در جهت متناسب سازی طراحی سخت افزاری و نرم افزاری ایستگاه کاری و تجهیزات، شرایط محیطی و برنامه های سازمانی و مدیریتی با ویژگی های کارکنان میتواند باعث بهبود بهره وری، ایمنی و سلامت کارکنان بیهوشی و در راستای آن ایمنی بیمار شوند.

Keywords:

مشکلات ارگونومیکی , بیهوشی , مطالعه ی کیفی