غلظت فلزات سنگین در بخش خوراکی میوه پرتقال؛ یک مرور سیستماتیک همراه با متا آنالیز و ارزیابی ریسک بهداشتی

مقدمه: پرتقال یکی از مرکبات پرمصرف در سراسر دنیا محسوب می شود. بدین دلیل محصولات مختلفی از این میوه تولید شده است. آلودگی این میوه به آلاینده های مختلف بخصوص فلزات سنگین می تواند اثرات جبران ناپذیری بر سلامت افراد بگذارد. مطالعات مختلفی میزان فلزات سنگین موجود در این میوه پرمصرف را مورد بررسی قرار داده و نتایج متفاوتی را ارائه نموده اند. با توجه به عدم وجود یک برآورد کلی از میزان آلودگی بخش خوراکی پرتقال و ریسک بهداشتی آن، در این مطالعه سعی شده است تا غلظت فلزات سنگین در میوه پرتقال از طریق متاآنالیز تعیین و ریسک غیر سرطان زایی حاصل از آن محاسبه شود.روش جستجو: در این مطالعه پس از جستجوی سیستماتیک تا سال ۲۰۲۰در پایگاه های Web of Science، Scopus و PubMed از طریق کلید واژه های potentially toxic element، heavy metal، orange pulp، orange و غربالگری مقالات بدست آمده طبق پروتکل Cochrane، در نهایت ۹مقاله وارد مطالعه گردید. در نهایت اطلاعات مربوط به فلزات سرب، کادمیوم، مس، کروم و نیکل استخراج شد. با توجه به شاخص ناهمگونی بالا، از مدل اثر تصادفی با استفاده از نرم افزار STATA جهت متا آنالیز صورت پذیرفت. همچنین به منظور ارزیابی ریسک بهداشتی از روش سازمان EPA استفاده شد.یافته ها: طبق نتایج حاصل از متاآنالیز، ترتیب فلزات مورد بررسی بصورت Cd < Ni < Cr < Pb < Cu تعیین شد. همچنین ارزیابی ریسک بهداشتی نشان داد که مصرف میوه آلوده در طولانی مدت می تواند ریسک غیر سرطان زایی قابل توجهی بر هر دو گروه سنی بزرگسال و کودکان داشته باشد.نتیجه گیری: با توجه به آلودگی روز افزون محیط به انواع الاینده ها، پایش مواد غذایی بخصوص محصولات کشاورزی یک امر ضروری محسوب می شود. بیشترین انتقال فلزات به محصولات کشاورزی از طریق آب های آلوده بخصوص فاضلاب صورت می گیرد. لذا توصیه می شود تا اقدامات راهبردی برای جلوگیری از آبیاری یا تصفیه آین آب ها پیش از آبیاری صورت پذیرد.

Keywords:

پرتقال , مرور سیستماتیک , ارزیابی ریسک بهداشتی , متا آنالیز , فلزات سنگین