بررسی وضعیت ترجمان دانش در دانشگاه های علوم پزشکی ایران: یک مطالعه مروری روایتی

مقدمه: ترجمان دانش یکی از مفاهیمی است که با کاربرد دانش در بالین ارتباط نزدیک دارد و امروزه به کرات در مقالات علوم سلامت به چشم میخورد. ترجمان دانش که فرایند تبادل، تولید و انتقال موثر نتایج مفید و معتبر تحقیق تعریف شده است، سبب ارتقاء تعامل میان تولیدکنندگان و استفادهکنندگان از تحقیق، حذف موانع استفاده از پژوهش و متناسب نمودن داده ها برای استفاده گروه های هدف مختلف میشود. جامعه دانشگاهی به عنوان مهمترین سرمایه انسانی در امر تولید علم بایستی با سازمان های مصرف کننده دانش ارتباط مناسبی داشته و به انتقال موثر دانش به آنان اقدام نمایند. این مطالعه با هدف بررسی مروری وضعیت ترجمان دانش در دانشگاه های علوم پزشکی ایران انجام شده است.روش جست و جو: در این مطالعه مروری روایتی، جستجوی مقالات توسط دو نفر به صورت مستقل با استفاده از کلیدواژه های فارسی ترجمان دانش و دانشگاه علوم پزشکی و کلید واژه های استاندارد شده Mesh شامل university of medical science،Research، Knowledge Translation،Research،Translational Medical Science،Translational،Translational Medical و Iran در پایگاه های اطلاعاتی scholar، Sid،PubMed، Scopus ،Cochrane،Google و مگ ایران و در بازه زمانی ۲۰۱۱تا ۲۰۲۱انجام گرفت. معیارهای ورود شامل؛ زمان انجام پژوهش، مرتبط بودن با هدف، تمام متن بودن مقاله، مطالعات پیمایشی با رویکرد توصیفی-مقطعی، زبان فارسی و انگلیسی بود. ارزیابی کنترل کیفیت مقالات با استفاده از چکلیست استراب انجام شد. با اعمال معیارهای ورود و بررسی کیفیت از بین ۲۵۷ مقاله انتخاب شده، ۷ مقاله مرتبط مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته های حاصل از مرور ۷ مقاله واجد شرایط نشان داد خودارزیابی اعضای هیئت علمی و محققان دانشگاه های علوم پزشکی سطح ترجمان دانش را در ۵۷/۱۴ درصد مطالعات (دانشگاه های علوم پزشکی لرستان، شیراز، قزوین، همدان) نامطلوب، در ۱۴/۲۸ درصد مطالعات (دانشگاه علوم پزشکی مشهد) نسبتا مطلوب و در ۲۸/۵درصد مطالعات (دانشگاه های علوم پزشکی بوشهر، گلستان) مطلوب گزارش کرد.نتیجه گیری: براساس نتایج مطالعات مرور شده، سطح ترجمان دانش در اکثر دانشگاه های علوم پزشکی ایران نامطلوب گزارش شده و شکاف بین دانش و عمل مشاهده میشود که به نظر میرسد این موضوع در ارتباط با عدم آشنایی اعضای هیئت علمی با فرآیند ترجمان دانش، فقدان شیوه نامه ترجمان دانش و نبود قوانین حمایتی مناسب باشد. لذا در نظر گرفتن راهکارهایی از جمله ایجاد فرهنگ ترجمان دانش، آموزش انتقال دانش و استفاده از نتایج مطالعات، ایجاد انگیزه در افراد و تدوین فرآیندها و دستورالعمل های شفاف از اهمیت بالایی برخوردار است.

Keywords:

ترجمان دانش , دانشگاه علوم پزشکی , ایران