تحلیلی بر مکان های سوم شهری به عنوان صحنه خلق پاتوق های اجتماعی و تفریحی

مکان سوم نه خانه است نه محل کار، مکانی است میان این دو، برای ملاقات با دوستان، استراحت و جایی برای خوردن و نوشیدن بدون فشار واسترس. الدنبرگ مکان سوم را این گونه تعریف می کند: مکان های سوم مکان هایی هستند که مردم می توانند در آنجا در کنار یکدیگر جمع شده و با هم ارتباط برقرار کنند. درمقابل مکان اول (خانه) و مکان دوم (محل کار)، به مردم اجازه می دهد که در کنار یکدیگر بوده و از گفتگو کردن و در کنار هم بودن لذت ببرند. گوشه ی خیابان ها، کافی نت ها ، قهوه خانه ها ودیگر مکان های سوم به عنوان قالب اجتماعات سرزنده و اساس حضور پررنگ مردم هستند. مکان های سوم، مکان های عمومی و جذابی هستند که زندگی غیر رسمی شهروندان در آنها شکل می گیرد و از این رو به پویایی فضای شهری که بستر حضور این مکان ها هستند، کمک می کنند. با توجه به ویژگی مکانهای سوم و نیاز های گروه سنی جوان که برقراری روابط اجتماعی با گروه همسالان و پر کردن اوقات فراغت است، در این پژوهش از میان انواع مکانهای سوم، کافه ها که نماینده مبادله اجتماعی و مطابق با نظر الدنبرگ بارزترین نمونه مکان سوم هستند، مورد بررسی قرار گرفتند. پژوهش حاضر در حیطه پژوهش های کیفی قرار دارد که با استفاده از روش تحلیل موضوعی به بررسی کافه ها و کافی شاپ های دو خیابان انقلاب و ولیعصر شهر تهران می پردازد. هدف این پژوهش تطابق دادن مکان های مذکور با ویژگی های مکان سوم و جاذب جوانان و تاثیر آنها بر تولید فضا بر اساس تفاوت کارکردی کافه و کافی شاپ و نقش متفاوتشان در شکل دهی به زندگی روزمره است. نتایج حاصل نشانگر آن هستند که اگر چه این مکانها کار کرد اولیه یکسانی دارند، اما فرم و کارکردهای ثانویه آنها تحت تاثیر ویژگی های بستر قرار گیریشان به گونه ای متفاوت شکل می گیرد. همین امر سبب باز تولید تمایز ماهیت کافه ها و کافی شاپ ها به عنوان مکانهای سوم و بازخورد آنها بر بستر قرار گیریشان می گردد.

Keywords:

فضای شهری , مکان سوم , کافه و کافی شاپ , جوان , خیابان انقلاب و ولیعصر