بررسی روش های بهینه حفاظت خاک در کنترل فرسایش خاک در راستای احیای محیط زیست

در دنیای امروزی، رشد سرسام آور جمعیت و فشار بیشازحد بر زمین و بهره برداری نامناسب از خاک، موجب وارد آمدن خسارات زیادی بر منبع مهم خاک شده و بیشتر از یکسوم کل اراضی دنیا را در معرض فرسایش شدید قرار داده است. به گونه ای که سالیانه حدود ۵ تا ۷ میلیون هکتار زمین زراعی خوب به عللی مانند مدیریت نامناسب، استفاده از روشهای زراعی ناپای دار و چرای بیشازحد از بین برودخریب و فرسایش خاک و در نتیجه کاهش تولیدات کشاورزی به عنوان یک معضل مهم برای بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک ازجمله کشور ایران مطرح می باشد. در این راستا، راهکارهای بسیاری در قالب کشاورزی حفاظتی برای بهره برداری منطقی و حفظ خاک برای نسل های آینده معرفی شده است. از سوی دیگر، به کارگیری این راهکارها و اصول حفاظت خاک توسط کشاورزان تحت تاثیر عوامل مختلفی می باشد.پذیرش راهبردهای حفاظت خاک نقش مهمی در کاهش فرسایش خاک و بهبود حاصل خیزی آن ایفا می کند و این در حالیست که پذیرش اقدام های حفاظت خاک به آگاهی کشاورزان از پیامدها و علت های فرسایش خاک وابسته است. اگر از خاک های موجود به خوبی حفاظت نگردد بحران گرسنگی سرتاسر کره زمین را تحت سیطره خود درخواهد آورد.از مهم ترین عوامل فرسایش و تولید رسوب در حوزه آبریز ایور نوع تشکیلات زمین شناسی خصوصا در بخش های خروجی حوزه می باشد. وجود تشکیلات حساس مارنی که در برخی مناطق بطور کامل در سطح زمین ظاهر شده اند و در برخی نقاط نیز در محدوده فرسایش های آبرهه ای ظهور پیدا نموده اند، از دلایل وجود فرسایش طبیعی در منطقه می باشد. فرسایش باعث از بین رفتن حاصلخیزی خاک، کاهش ظرفیت ذخیره، کاهش جریان آب پایین دست و اوتریفیکاسیون و از بین رفتن تنوع گیاهان و آبزیان می شود.همچنین فرسایش خاک، یکی از شاخص های مهم تغییر کیفیت محیط زیست و از مهم ترین مشکلات اقتصادی و زیست محیطی بسیاری از کشورهای در حال توسعه است .فرسایش خاک و کاهش حاصلخیزی، پیامدهای مهمی برای امنیت غذایی و معیشت خانوارهای کشاورزان خرده پا در بیشتر کشورهای در حال توسعه ایجاد و توسعه پایدار و متوازن را به شدت متاثر می کند.

Keywords:

فرسایش خاک , حفاظت خاک , محیط زیست , خاک