اثر تسهیلات اعطایی بانک ها بر رشد اقتصادی ایران: با تاکید بر اثربخشی تسهیلات اعطایی قرض الحسنه

کارکرد قرض الحسنه در قرآن به معنی قرض دادن و امری مقدس، ارزشمند معرفی شده که باعث کمک به اقشار ضعیف و رفع معضلات اجتماعی می شود. همچنین قرض الحسنه علاوه بر تامین نیازهای اساسی با تغییر الگوی تولید، ایجاد اشتغال و کاهش انحصارات آثار ثانویه ای خواهد داشت که میتواند از این طریق اثر مثبتی بر رشد اقتصادی بلندمدت داشته باشد. بر این اساس، رهیافت اثرگذاری تسهیلات اعطایی قرض-الحسنه بر رشد اقتصادی، دارای اهمیت خاصی است که میتواند در تعیین خط و مشیهای کلان مرتبط با مولفه رشد اقتصادی اثرگذار واقع شود. بر این اساس مطالعه حاضر تلاش کرده است زمینه های قیاسی لازم در جهت مقایسه اثربخشی تسهیلات اعطایی قرض الحسنه را با سایر تسهیلات اعطایی فراهم آورد که ضمن نیل به سوی تکلیف الهی قرضالحسنه، پشتوانه های تجربی این مسئله را فراهم آورد. نتایج حاصل از برآوردهای رگرسیونی با استفاده از روش هم انباشتگی جوهانسون-جوسیلیوس این تحقیق نشان داد که تسهیلات قرضالحسنه اثر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی ایران طی دوره ۱۳۹۵-۱۳۶۳ داشته، در حالی که تسهیلات غیر قرضالحسنه اثر منفی و معنی داری بر رشد اقتصادی داشته است؛ بنابراین این قابل انتظار خواهد بود با جایگزینی سیستم تامین مالی قرض الحسنه در برخی موارد به جای سیستم تامین مالی نظام بهره رشد اقتصادی افزایش یابد. همچنین، مخارج مصرفی دولت در اقتصاد ایران بیش از حد ظرفیت کلی اقتصاد بوده و اثر منفی بر رشد اقتصادی بلندمدت داشته و سرمایه گذاری اثر معنی-داری بر رشد اقتصادی ایران نداشته است. نهایتا یافته ها نشان داد که فرضیه اثر منفی نرخهای تورم بالا بر رشد اقتصادی در ایران پذیرفته میشود.

Keywords:

تسهیلات , قرض الحسنه , رشد اقتصادی , جوهانسون – جوسیلیوس , ایران.