کاربرد شاخص ترکیبی جداسازی- تجزیه مصرف انرژی در بخش های کشاورزی و صنعت ایران

در دنیای امروز، انرژی نقش برجسته­ای در زمینه­های مختلف اقتصادی و سیاسی ایفا می­کند. نقشی که بسیاری از کشورها را گرفتار اقتصاد تک محصولی و عوارض ناشی از آن و برخی دیگر را دچار مشکلات هزینه­ای ناشی از افزایش قیمت انرژی نموده و در نگاهی کلان­تر، حتی مناسبات و مناقشات کشورها در سطح بین­الملل را متاثر ساخته است. باتوجه به محدودیت منابع انرژی پایان­پذیر و نقش آن در رشد اقتصادی، استفاده بهینه از آن، یک هدف مهم در توسعه اقتصادی هر کشور می­باشد. بنابراین شناخت عوامل موثر بر تغییرات مصرف انرژی ضروری بوده و این امر مستلزم تجزیه مصرف و بررسی سهم اثرساختاری، تولیدی و شدت انرژی در تغییرات مصرف انرژی است. در مطالعه حاضر با استفاده از شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی (LMDI)، به تجزیه سهم اثرساختاری، تولیدی و شدت انرژی در تغییرات مصرف انرژی بخش­های صنعت و کشاورزی و سپس با استفاده از شاخص جداسازی (Decoupling) به بررسی رابطه بین مصرف انرژی و رشد تولید ناخالص داخلی در این دو بخش پرداخته شده است. نتایج تجزیه مصرف انرژی در بخش صنعت نشان داد در بیشتر سال­های مورد مطالعه، اثر شدت انرژی و در بخش کشاورزی اثر تولیدی بیشترین نقش را در تجزیه مصرف انرژی داشته است. حالت­های مختلف شاخص جداسازی و عوامل موثر بر مصرف انرژی در بخش صنعت و کشاورزی می­تواند به­عنوان شواهدی برای تلاش کشورها، جهت جداسازی قوی و ذخیره انرژی بخش صنعت و کشاورزی مورد استفاده قرار گیرند. پیشرفت تکنولوژی و نوآوری می­تواند وابستگی رشد بخش­ها به مصرف انرژی را کاهش دهد.

Keywords:

شاخص جداسازی , شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی , کشاورزی , صنعت , مصرف انرژی