شناسایی و مصارف سنتی برخی از گیاهان دارویی در بخش جعفرآباد استان قم

زمینه و هدف: با توجه به آمیخته شدن طب سنتی با فرهنگ عامه مردم در کشور، همچنین ارتباط بین باورها، اعتقادات مردم هر منطقه با میزان و نحوه کاربرد گیاهان دارویی (تحت عنوان گیاه قوم شناسی)، این مطالعه با هدف شناسایی و مصارف سنتی برخی از گیاهان دارویی در بخش جعفرآباد استان قم صورت گرفت. روش بررسی: این پژوهش به روش توصیفی - مقطعی بر روی ۳۲۰ نفر از مردم بخش جعفرآباد قم (شامل شهر جعفریه و روستاهای آن) در سال ۱۳۹۴ با استفاده از روش نمونه گیری آسان انجام شد. داده ها به وسیله چک لیست جمع آوری شدند. گیاهان دارویی با استفاده از کتب فلور گیاهی شناسایی شدند. یافته ها: از مجموع ۳۷ گونه گیاهی غالب از ۲۲ خانواده، گیاهان خانواده های Lamiaceae و Asteraceae، بیشترین فراوانی پوشش گیاهی منطقه را تشکیل می دادند. از بین گیاهان دارویی جمع آوری شده، ۲۳% در درمان بیماری های گوارشی به عنوان شایع ترین بیماری ها، ۱۸% برای درمان بیماری های تنفسی، ۱۳% برای رفع سنگ های مجاری ادراری، ۱۰% جهت درمان بیماری های پوست و مو و ۲% برای درمان بیمارهای دهان و دندان کاربرد داشتند. درمان بیمارهایی مانند دردهای مفصلی و ناباروری نیز با استفاده از گیاهان دارویی، توسط معدودی از افراد بومی انجام می شد. نتیجه گیری: با توجه به بکر بودن منطقه و عدم مستندات کافی، تاکنون اطلاعاتی در منابع گذشته راجع به خواص دارویی و نحوه به کارگیری گیاهان این منطقه ثبت نشده است؛ بنابراین تحقیقات بیشتر در این زمینه موجب شناسایی گیاهان دارویی جدید شده و فرصتی را برای کشاورزان و مردم محلی فراهم می کند تا بتوانند با کشت گیاهان دارویی، زمینه تجاری سازی آن ها را در منطقه خود فراهم آورند.  

Keywords:

Ethnobotany , Traditional medicine , Medicinal plants , Qom , Iran. , گیا ه شناسی بومی , طب سنتی , گیاهان دارویی , قم , ایران