نقش مداخلات جهت کاهش مصرف سیگار در نوجوانان دبیرستانی: مطالعه مروری

زمینه و هدف: امروزه، نیکوتین به عنوان یک ماده اعتیادآور شناخته شده و ترک آن دشوار است. وابستگی به سیگار نیز خیلی سریع ایجاد شده و شیوع بالای وابستگی به نیکوتین، آن را به شایع ترین اختلال روانپزشکی تبدیل کرده است. این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه مداخلات مبتنی بر روش های آموزشی و آموزش با استفاده از تئوری ها و مدل های آموزش بهداشت جهت کاهش مصرف سیگار در نوجوانان انجام شد. روش بررسی: جستجوی الکترونیکی با استفاده از کلمات کلیدی فارسی و انگلیسی از پایگاه های بانک اطلاعاتی مقالات علوم پزشکی ایران (Iran Medex)، پایگاه اطلاعات علمی (SID)،PubMed ، Sciencedirec و Biomedcentral از اول اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۴ تا ۱۵خرداد سال ۱۳۹۴ انجام گرفت. یافته ها: ۹ پژوهش مداخله ای در این مطالعه مروری مورد بررسی قرار گرفت. مداخلات به دو دسته مطالعات تقسیم شدند که در مجموع در ۵ مطالعه، تئوری ها و مدل های آموزش بهداشت، مبنای مداخله بود و در ۴ مطالعه دیگر، مداخلات بدون استفاده از تئوری ها و مدل های آموزش بهداشت انجام شده بود. تمامی مطالعات، به صورت مداخله و کنترل بود. نتیجهگیری: نتایج نشان داد آموزش مبتنی بر تئوری و مدل های آموزش بهداشت می تواند تاثیر زیادی بر کاهش مصرف سیگار در نوجوانان داشته باشد. همچنین مدت زمان، روش انجام مداخلات و برنامه های آموزشی با استفاده از مدل ها و تئوری های مناسب در اثربخشی مداخلات، به منظور کاهش مصرف سیگار در نوجوانان از اهمیت فراوانی برخوردار است.

Keywords:

Adolescent , Smoking , High School , Early intervention , Health education-models. , نوجوان , سیگار , دبیرستان , مداخله اولیه , مدل های آموزش بهداشت.