تحلیل ادبی و هنری رویا در متن و نگاره داستان «خواب دیدن توس سیاوش را» از منظر نقد تخیلی گاستون باشلار

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 175

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPNFA-15-2_004

تاریخ نمایه سازی: 30 مهر 1401

Abstract:

تحلیل ادبی و هنری رویا درمتن و نگاره داستان «خواب دیدن توس      سیاوش را» از منظر نقد تخیلی گاستون باشلار حمیده حرمتی*  استادیار زبان و ادبیات فارسی، هیات علمی دانش­گاه هنر اسلامی تبریز، ایران. رویا رضاپور مقدم** هیات علمی دانش­کده هنرهای اسلامی، دانش­گاه هنر اسلامی تبریز، ایران. تاریخ دریافت: ۲۷/۸/۱۳۹۶ تاریخ پذیرش: ۱۹/۱۰/۱۳۹۷ چکیده گاستون باشلار معرفت شناس، فیلسوف منتقد و از ساختارگرایان نخست فرانسه، شیوه نقدی تازه را بر پایه تحلیل و تفسیر تصاویر ادبی و هنری پایه­گذاری کرد. باشلار که مبنای نقد خویش را بر پایه عناصر چهارگانه قرار داده بود، برای تخیل مادی شاعر و رابطه آن با ضمیر ناخودآگاه و مسائل پدیدار­شناسی نقشی گسترده­ قائل بود. از دیدگاه معرفت­شناسانه وی، خیال و رویای شاعرانه به واسطه عناصر چهرگانه و در قالب کهن­الگوهای اسطوره­ای با دلالت­های آشکار و پنهان جلوه مادی می­یابند و برای پذیرش نقش ادبی و برانگیختن احساسات مخاطب با تصاویری دوگانه جلوه می نمایند که تحلیل تخیل مادی و تفسیر این دوگانگی ها، سبب گشودن عقده متن می شود. داستان «خواب دیدن توس سیاوش را» یکی از ده­ها روایت رویا در شاهنامه است که در یکی از نگاره­های شاهنامه شاه­طهماسبی به عنوان نمونه بی­بدیلی از به تصویر کشیده شدن عالم رویا و خیال شاعر در نقاشی ایرانی نمود یافته است. این مقاله کوششی در جهت بازنمایی پیوند دیرینه ادبیات و هنر به ویژه نگارگری از دریچه تخیل مادی با روی­کردی بر آرای باشلار در باب تخیل مادی شاعر در شعر و تطابق آن­ها با نگاره است تا آشکار نماید که عناصر چهارگانه در تخیل فردوسی در این داستان چه جای­گاهی داشته و چگونه در قالب کلمات و تصویرسازی­ها نمود پیدا کرده و تا چه اندازه با نقد تخیلی باشلاری در شعر و نگاره قابل تطبیق است. به استناد موارد یافت شده می توان گفت شاعر و نگارگر از تخیل مادی و دوگانگی دیالکتیکی مورد نظر باشلار در خلق اثر خود بهره­مند گردیده اند. * . hormati@tabriziau.ac.ir ** . rezapour@tabriziau.ac.ir

Authors

حمیده حرمتی

دانشگاه هنر اسلامی تبریز

رویا رضاپور مقدم

دانشگاه هنر اسلامی تبریز

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • فهرست منابع. ...
  • ابن­عربی، محی­الدین. (۱۳۷۵). رسائل ابن عربی، تصحیح نجیب مایل هروی، ...
  • ارشد ریاحی، علی و فاطمه زارع. (۱۳۹۲). «بررسی تطبیقی رویا ...
  • افهمی، رضا و بنت­الهدا احمدیان. (۱۳۹۴). «پیکره­بندی و موضوع در ...
  • انوری، حسن. (۱۳۸۱). فرهنگ بزرگ سخن، جلد ۸. تهران: سخن ...
  • باشلار، گاستون. (۱۳۷۸). روان­کاوی آتش، ترجمه جلال ستاری، تهران: توس ...
  • باشلار، گوستون. (۱۳۷۷). شعله شمع، ترجمه جلال ستاری، تهران: توس ...
  • باشلار، گاستون. (۱۳۸۵). دیالکتیک برون و درون، ترجمه امیر مازیار. ...
  • بودو، پیر. (۱۳۶۹). گاستون باشلار و روانکاوی نیچه. ترجمه جلال ...
  • پاک­باز، رویین. (۱۳۸۶). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، تهران: ...
  • تحویل­داری، نگین. ( ۱۳۸۴). عناصر طبیعت و عالم تخیل در ...
  • تقوی فردود، زهرا. (۱۳۹۵). «ظهور تصویر و تجلی آن بر ...
  • جواری، محمدحسین و نسرین دفترچی و علی اصغر شهناز خضلو. ...
  • حیاتی، زهرا. ( ۱۳۸۸). «بررسی نشانه­شناختی عناصر متقابل در تصویرپردازی ...
  • خزایی. محمد. (۱۳۸۱). هنر اسلامی (مجموعه مقالات اولین همایش هنر ...
  • خطاط، نسرین­دخت. (۱۳۸۲). «نیچه از نگاه باشلار»، پژوهش نامه علوم ...
  • دادور، ابوالقاسم و الهام منصوری. ( ۱۳۸۵). درآمدی بر اسطوره ...
  • رهنورد، زهرا. (۱۳۷۸). حکمت هنر اسلامی، تهران: سازمان مطالعه و ...
  • سرامی، قدم­علی. (۱۳۷۸). از رنگ گل تا رنج خار، تهران: ...
  • سرلو، خوان ادواردو. (۱۳۹۲). فرهنگ نمادها، ترجمه مهرانگیز اوحدی، تهران: ...
  • سهروردی، شهاب­الدین یحیا. (۱۳۷۵). مجموعه مصنفات، تصحیح هانری کربن، تهران: ...
  • سیمپسون، مری ینا شریو. (۱۳۸۸). شاهنامه در مقام متن و ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۷۶). داستان یک روح، تهران: فرهادی ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۶۶). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، زیر ...
  • فوردهام، فریدا. (۱۳۷۴). مقدمه ای بر روان­شناسی یونگ، ترجمه حسین ...
  • کالینز، پیتر. (۱۳۷۵). دگرگونی آرمان ها در فضای مدرن، ترجمه ...
  • کریمی، احمد و مهیلا رضایی فومنی. (۱۳۹۰). «بررسی تقابل­های دوگانه ...
  • کزازی میرجلال الدین. (۱۳۷۰). مازهای راز، تهران: مرکز ...
  • کوپر، جی سی. (۱۳۷۹). فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه ...
  • گزیده­های زاد اسپرم. (۱۳۶۶). مترجم و مصحح: محمدتقی راشد محصل، ...
  • ماسه، هانری. (۱۳۷۵). فردوسی و حماسه ملی، تبریز: دانش­گاه تبریز ...
  • مسکوب، شاهرخ. (۱۳۸۶). سوگ سیاووش مرگ (رستاخیز). تهران: خوارزمی ...
  • نصر، سید حسین. (۱۳۸۳). معرفت و امر قدسی، ترجمه فرزاد ...
  • واحددوست، مهوش. (۱۳۸۷). نهادینه­های اساطیری در شاهنامه فردوسی، تهران: سروش ...
  • یاحقی، محمدجعفر. ( ۱۳۶۹). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ...
  • یوسف زاده قوچانی، ناهید. (۱۳۸۷). دنیای نمادین رویا در پنج ...
  • منابع تصویری. ...
  • ولش، استوارت کری و همکاران. (۱۳۹۱). اوج نگارگری: پژوهشی در ...
  • نمایش کامل مراجع