بررسی استفاده تلفیقی روش های هیدرولوژیکی و هیدرولیکی در برآورد رسوب ورودی به مخازن سدهای بزرگ(مطالعه موردی: سد دز)

در این تحقیق جهت تخمین بار معلق رسوبات ورودی به مخزن سد دز واقع در جنوب غرب ایران،از روش های مختلف هیدرولوژیکی شامل روش های سالیانه، فصلی، ماهیانه پرآب- کم آب، به دو شیوه ) (USBR, FAO و روش نسبت ها، استفاده شد. نتایج نشان داداز بین روش های هیدرولوژیکی مورد آزمون، روش نسبت ها دارای کمترین درصد خطای نسبی بوده لذا به عنوان روش بهینه معرفی گردید. برای برآورد بار بستر ورودی به مخزن سد دز از روش های هیدرولیکی مختلفی از جمله راتنر، فان راین، میر پیتر و مولر و شوکلیج استفاده شد و این روشهابرای روزهائی که اندازه گیریها و نمونه برداری بار بستر در ایستگاه هیدرومتری واقع در مقطع ورودی به مخزن سد دز (ایستگاه تله زنگ) انجام شده بود، به کار برده شد و بر این اساس نسبت بار بستر به بار معلق بدست آمد. نتایج نشان داد با افزایش دبی سیلاب سهم بار بستر نسبت به بار معلق کاهش می یابد به طوری که مقدار ضریب بار بستر به معلق از ۴۲ درصد برای دبی حداقل ۱۵۸ مترمکعب بر ثانیه تا ۱ درصد برای دبی حداکثر سیلاب لحظه ای ثبت شده ۶۷۵۳ مترمکعب بر ثانیه تغییر کرد. این نتیجه نشان می دهد با افزایش دبی جریان، نسبت بار بستر به معلق کاهش می یابد. این نتایج نشان می دهد مقادیر بدست آمده برای متوسط نسبت بار بستر به بار معلق برای تمام روشها به جز روش سالیانه فائو در سطح ۹۰ درصد تفاوت معنی دار ندارند و به طور میانگین این مقدار معادل ۱۲ درصد بدست می آید.

Keywords:

بار رسوب , روش های هیدرولوژیکی , روش های هیدرولیکی , رودخانه دز.