بررسی سطح کیف محوری و لذت محوری در حکایت حسنک وزیر تاریخ بیهقی

کیف محوری و لذت‎محوری به عنوان دو عنصر مهم در رویارویی با متن، دارای مولفه هایی است؛ متن کیف‎محور، باورها، انتظارات، دانش و عقاید خواننده را دچار گسیختگی، گم گشتگی و رنج میکند، اما متن لذت‎محور آنها را تایید میکند. با توجه به اینکه با مطالعه متن بیهقی مولفه های متن کیف محور را در اکثر روایتهای او میبینیم، در نتیجه ما آن را یک متن کیف محور به شمار می آوریم. ما در ماجرای حسنک شاهد حوادث و روایاتی هستیم که بر خلاف انتظار مخاطب است و اضطراب و رنج را در خواننده ایجاد می کند. این شیوه داستان پردازی و روایت توسط بیهقی بسیار هنرمندانه، دقیق و تعمدانه بوده است، چرا که میتوانست این ماجرا را مانند دیگر حوادث ناگوار بدون لحنی اضطراب آور بنگارد؛ لیکن ما در تمام داستان به اتفاقات غیرمنتظره میرسیم. توطئه های بوسهل زوزنی برای به دارآویختن حسنک، تلاشهای نافرجام حسن میمندی برای رهایی حسنک، تصویر دلهره های بونصر مشکان در آخرین شب و در پرده آخر غم مادری بی پسر را شاهدیم. حتی بیهقی به طرز رندانه ماجرای خلعت گرفتن را که در سالهای دور اتفاق افتاده را به اتفاقات حاضر گره میزند و برای مخاطب و شخصیت ماجرا روزنه امیدی باقی نمیگذارد و انتظارات و فرضیات مخاطب را که به دنبال پایانی خوش برای شخصیت مثبت داستان است را از هم فرو می پاشد. توصیف شب دلهره‎آوری که بر بونصر مشکان میگذرد و یا تلاشهای حسن میمندی برای عفو حسنک را بیهقی برجسته میکند.

Keywords:

تاریخ بیهقی , حسنک وزیر , کیف محوری و لذت محوری , متن.