بررسی استعاره های مفهومی در روایت های مردانه از دفاع مقدس

از دو دهه گذشته بدین سو، رویکردهای شناختی به مسئله زبان و ادبیات، ماهیت و به تبع آن کارکرد متفاوتی برای استعاره قائل شده­اند که بر پایه آن، استعاره تنها یک آرایه ادبی یا یکی از صور خیال نیست؛ بلکه فرایندی فعال در نظام شناختی بشر محسوب می شود. اهمیت استعاره فقط در کاربرد واژه، عبارت یا جمله نیست؛ بلکه هر استعاره­ای یک مدل فرهنگی در ذهن ایجاد می­کند که زنجیره رفتاری بر اساس آن برنامه­ریزی می شود. از این دیدگاه، استعاره مفهومی یا شناختی برحسب نیاز بشر به درک و بازنمایی پدیده­ها و با تکیه بر ساخت واژه­ها و اطلاعات قبلی شکل می­گیرد و در جریان تفکر، نقش مهمی ایفا می­کند؛ بنابراین تعاریف، استخراج و بررسی این نوع استعاره­ها از هر متنی سبب می شود که درک ما از جهان ذهنی گوینده، دقت و عمق یابد. نویسنده در این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه ای به بررسی استعاره­های مفهومی و طرحواره­های فرهنگی در روایت­های مردانه از دفاع مقدس پرداخته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که در آثار دفاع مقدس به عنوان نمونه­ای از شعر و نثر معاصر، انواع استعاره­های مفهومی با حوزه­های مبدا و نگاشت­های مشخص یافت می شود که قدرت تخیل و عیار تفکر انتزاعی شاعران و نویسندگان این­گونه آثار را مشخص می­کند. محقق در پی پاسخگویی به این پرسش­هاست که چگونه می­توان تفاوت مفهوم سازی های مردانه از جنگ را در قالب نظریه استعاره مفهومی و طرح واره ها بررسی کرد؟ و در شکل گیری استعاره های مفهومی در روایت­های مردانه از چه حوزه های مبدا استفاده شده است؟    

Keywords:

استعاره ­های مفهومی , طرحواره­های فرهنگی , روایت مردانه , دفاع مقدس