ارتباط گردش هدلی و مولفه های جوی با خشکسالی های نیوار ایران

در این مطالعه، جهت تحلیل نقشه همبستگی و رگرسیون گردش هدلی با جت نیمه گرمسیری، فشار سطح زمین، تابش موج بلند خروجی زمین، رطوبت نسبی تراز ۸۵۰ هکتوپاسکال، بارش و داده های ناهنجاری های وزنی بارش استاندارد شده استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان داد رابطه سلول هدلی و جت نیمه گرمسیری بر نیوار ایران در تراز ۲۰۰ هکتوپاسکال همبستگی مثبتی با مقدار ۴/۰ - ۷/ ۰ تا ۳۵ درجه عرض جغرافیایی را دارد و همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که در عرض های جغرافیایی بین ۱۵ تا ۳۵ درجه شمالی جت نیمه گرمسیری (m/s) ۱ بیشتر از حالت نرمال است، البته در سال ۲۰۱۷ تا عرض های جغرافیایی ۳۰ درجه شمالی ۲ متر در ثانیه افزایش را نشان داد که بر میزان بارش اثر منفی داشته است. رابطه سلول هدلی با تابش موج بلند خروجی زمین در مناطق جنوبی، جنوب غربی و جنوب شرقی ایران با مقدار ۴/۰ و ارتفاعات زاگرس و شمال غرب ایران با مقدار ۷/۰ و رگرسیون با مقدار (w/m۲) ۰۱/۰ بیشتر از حالت نرمال نشان داد که به عنوان یک منبع گرمای محسوس در وردسپهر میانی عمل نموده و گرما مستقیما به وردسپهر میانی اضافه شده و موجب گرمایش نیمه فوقانی وردسپهر شده است که رابطه سلول هدلی و رطوبت نسبی تراز ۸۵۰ هکتوپاسکال در اکثر مناطق ایران به میزان ۴/۰ و مقدار رگرسیون ۲ تا ۱ را نشان داده است. رطوبت نسبی پایین همراه با توده خشک شده هوا در زیر مناطق شاخه نزولی سلول هدلی قرار دارد که شرایط خشکی را حاکم کرده است که شاخص ناهنجاریهای بارش در عرض های پایین تر از ۳۵ درجه در مناطق جنوبی، جنوب غرب و جنوب شرقی ایران همبستگی منفی (۷/۰-) را نشان داد که شرایط عدم بارش و خشکسالی را ایجاد می کند.

Keywords:

, سلول هادلی , هم بستگی و رگرسیون زمانی , مولفه های جوی , , , خشکسالی