واکاوی عقلانیت به مثابه منطق حقیقت یابی در فهم گزاره های دینی

این تحقیق، عقلانیت را به مثابه منطق و روش حقیقت یابی و فهم و تبلیغ آموزه های متعالی دینی، از دو منظر «اسلام» و «جاهلیت» وا­می­کاود. ادعای مقاله، این است که اسلام و جاهلیت، در تقابل بنیادین و مستمر قرار دارد. در این نوشتار، صرفا حوزه اعتقادی و آن هم فقط در خصوص روش و منطق حقیقت یابی بحث می شود. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه ای و روش تحلیل اطلاعات، اکتشافی و توصیفی و تحلیلی است. اهمیت بحث، ازآن روست که تعیین مرزهای عقیدتی و ترسیم خط سیر عملی درباره عدالت، پس از بروز فتنه های تکفیری در جهان امروز، ضروری می باشد. یافته­ ها بر این است که عقلانیت اسلامی با هویت هدایت­گری و منطق حقیقت یابی، زبان مشترک بشریت به شمار می رود. ازاین­رو، تبلیغ دین از طریق عقلانیت، قانع کننده­ ترین روش برای اقشار مختلف جوامع انسانی محسوب می گردد؛ برخلاف خردگرایی غربی که با هویت عقلانیت ابزاری، عقل را از حیطه شناختی خارج نموده است و آن را عنصر هدایت­گری بر مبنای فهم انسانی معنا نموده است. رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی در این تحقیق، برای ارتقای سطح توصیف عقلانیت به سطح تبیین به همراه نقد ایدئولوژی حاکم بر عقلانیت، مورد توجه بوده است.

Keywords:

Truth , truth-finding , understanding the truth , logic of understanding