تاثیر گاما آمینو بوتیریک اسید بر بهبود تحمل به تنش کم آبی در سبزی خرفه (Portulaca oleracea)

کمبود آب از تنش های مهم غیرزیستی است که رشد گیاه و تولید محصول را تحت تاثیر قرار می دهد. این پژوهش جهت بررسی اثر تیمار گابا (گاما آمینو بوتیریک اسید) در غلظت های مختلف بر عملکرد رویشی و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی سبزی دارویی خرفه به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار در گلخانه سبزی کاری دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. تیمارهای استفاده شده در این آزمایش شامل؛ فواصل آبیاری هر ۷ روز (شاهد)، هر ۱۴ روز (تنش متوسط) و هر ۲۱ روز یکبار (تنش شدید) در کرت های اصلی و محلول پاشی با گابا در سه سطح  صفر، ۲۰ و ۴۰ میلی مولار در کرت های فرعی بودند. پارامترهایی از جمله؛ ارتفاع بوته، عملکرد رویشی، درصد رطوبت نسبی برگ، میزان پرولین، قندهای محلول، مالون دی آلدئید، فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تیمار ۴۰ میلی مولار گابا و در تنش با دور آبیاری هر ۲۱ روز یکبار موجب حفظ بهتر میزان عملکرد رویشی حدود (۱۹ درصد)، ارتفاع بوته (۳۴ درصد)، رطوبت نسبی برگ (۱۴ درصد)، پرولین برگ (۱۱ درصد) و قندهای محلول (۴۵ درصد) در مقایسه با گیاهان شاهد که گابا دریافت نکرده بودند، شد. هم چنین هر دو غلظت کاربردی گابا فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان را در مقایسه با شاهد در همه سطوح آبیاری به کار رفته ارتقاء بخشیدند. بنابراین کاربرد ترکیب زیستی گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) سبب تعدیل اثرات مخرب تنش کم آبی بر سبزی خرفه شده است. در نهایت استفاده از گابای۴۰ میلی مولار برای افزایش و حفظ بهتر پارامترهای کمی و کیفی خرفه و ایجاد مقاومت به تنش کم آبی در این گیاه توصیه می­شود.  

Keywords:

پرولین , سوپراکسید دیسموتاز , قندهای محلول , کربوهیدرات , گابا