جایگاه اخلاقی معاملات سنتی و الکترونیکی در صورت فقدان قصد و رضا

زمینه: با توجه به گسترش روزافزون دنیای الکترونیک در تمامی جوانب، معاملات الکترونیکی جایگاه خود را در کنار معاملات سنتی پیدا کرده و به نوبه خود از اهمیت خاصی برخوردار می باشند و سهم بسزایی در قراردادهای تجاری بر جای نهاده اند. همین امر چالش های اخلاقی مهمی را به دنبال داشته است. معاملات الکترونیک به واسطه مواردی چون فقدان زمینه های حقوقی و قانونی لازم ، عدم ساز و کار مناسب برای حمایت از حقوق مصرف کنندگان، نبود امنیت لازم برای انجام مبادلات و تبادل اطلاعات و ... زمینه مستعدی برای نقض اصول اخلاقی کسب و کار فراهم نموده است. از این رو پژوهش حاضر بر آن شد تا جایگاه اخلاقی معاملات سنتی و الکترونیکی را در صورت فقدان قصد و رضا که یکی از مبانی اخلاقی مهم در انعقاد قراردادهاست مورد بررسی قرار دهد. نتیجه­گیری: با بررسی عوامل فقدان قصد و رضا همچون اشتباه، اکراه و اضطرار که هر یک دارای آثار متفاوت بر عقد از دیدگاه علم اخلاق می باشند، مشخص شد که چون قصد، عنصر سازنده عقد می­باشد و رضا تنها شرط اعتبار آن محسوب می شود، عقد در حالت اشتباه موثر در قصد، به جهت فقدان قصد، باطل و عقد در حالت اکراه موثر در رضا، به جهت فقدان رضا، غیرنافذ خواهد بود. با این وجود، اضطرار که امری اخلاقی است تاثیری در معامله ندارد. از حیث ماهوی میان معاملات الکترونیکی و معاملات سنتی تفاوتی وجود ندارد؛ بلکه تنها شیوه انعقاد آن دو با یکدیگر متفاوت است. عوامل گفته شده در معاملات الکترونیکی نیز صدق میکند

Keywords:

Ethics , Intention and consent , Traditional transactions , Electronic transactions , اخلاق , قصد و رضا , معاملات سنتی , معاملات الکترونیکی