پژوهشی بر آرایه های هندسی موجود در نگار ه های شاهنامه بایسنقری

یکی از وجوه شاخص هنرهای اسلامی، کاربرد تزیینات است. حضور آرایه های تزیینی برای منقش ساختن سطوح، ب هویژه درنگارگری دوره تیموری متداول بوده است. از نسخ مصور مشهور دوره تیموری، می توان به شاهنامه بایسنقری ۱ اشاره کرد. ایننسخه، سرشار از نقوش تزیینی هندسی است. این مقاله باهدف شناخت گره های هندسی نگاره های شاهنامه بایسنقری، بررسینحوه کاربرد آن ها در بخش های مختلف از حیث نوع، روش اجرا، رنگ و محل به کارگیری این تزیینات انجام شده است. گردآوریداد هها با استناد به منابع مکتوب، صورت گرفته است که به روش توصیفی )تحلیلی( به بررسی داده های ب هدست آمده از نمونه هایمطالعاتی م یپردازد. بر این اساس پرسش های زیر مطرح است:- گر ههای هندسی موجود در نگاره های شاهنامه بایسنقری چه ویژگ یهایی دارند؟- شیوه کاربرد گر ههای هندسی در نگاره های شاهنامه بایسنقری چگونه است؟نتایج حاصل از بررسی نگاره های شاهنامه بایسنقری، نشان می دهد که کاربرد تزیینات و گره های هندسی در قالب هایهشت « ،» پیلی شمسه دار « ،» هشت منتظم « آجرکاری و کاشی کاری نمود بیشتری داشته و عمده گره های مورداستفاده، شاملاست که گر ههایی بر پایه عدد مبنای هشت هستند. این گر هها غالبا در سطوح ایوان، کف و » شمسه و بازوبندی « و » و صابونکدیوارهای بنا و در قالب گر هچینی چوبی ب هعنوان حفاظ در و پنجره استفاده شده است. کاربرد نقوش تزیینی و استفاده از سطوحمنقش با تزیینات و نگاره های هندسی، منجر به افزایش شکوه تصویری نگاره های شاهنامه بایسنقری شده است.

Keywords:

نگارگری , شاهنامه بایسنقری , آرای ههای تزیینی , گره هندسی