تحلیل پیشایندها و پیامدهای توسعه ارز دیجیتال در ایران

دنیای متحول شده و پرتلاطم امروز در تمام ابعاد بشر تاثیرگذاشته و زندگی او را تحت تاثیر قرار داده است. تمام امورات روزمره انسان تحت تاثیر محیط و قراردادهای محیطی و توافق شده بین آنهاست؛ در زمان های گذشته انسان ها برای خرید و فروش و معامله کردن به مبادله کالا به کالا دست می زدند و بعدها پول به عنوان کالایی واسطه بعنوان وسیله انجام مبادله بین مردم رواج پیدا کرد. ابتدا پول را کالایی باارزش که از فلزات گرانبها ساخته می شد قرار دادند و به مرور پول های کاغذی و چک و اوراق مالی جایگزین شدند. موسساتی که به عنوان ئاسطه جابجایی پول بودند نیز از ابتدا به عنوان امین و سپس صرافی و بانک و موسسات مالی بودند و هستند. اما در سال های اخیر بشر به دنبال حذف این واسطه ها از دنیای معاملات و تجارت افتاده و ابزار جدیدی که بتوان از آن در سراسر جهان استفاده کرد و محدودیت نداشته باشد را اختراع کرده است. ارز دیجیتال نامی است که به این پول الکترونیکی داده اند و هدف آن نیز حذف واسطه های مالی است. در واقع مخترع ارزهای دیجیتال برآن بوده است تا کمیسیون و یا همان کارمزد از سیستم انتقال پول حذف شود و معاملات در بستری بدون حق کمیسیون به موسسات انجام گیرند(جهان بین و دیگران ، ۱۳۹۷) . برای تسهیل انجام امور مالی و ایجاد پولی بدون حضور واسطه ها (بانکها و موسسات مالی)، مفهوم پول مجازی به معنای پول رمزگذاری شده اولین بار در سال ۱۹۹۸ مطرح شد. در واقع ایده ی جدیدی از پول مطرح گردید که از روش رمزگذاری کامپیوتری برای کنترل تولید پول و انجام معاملات بدون واسطه و مرجع مرکزی استفاده می شود. اما این ایده تا سال ۲۰۰۹ فقط درحد یک نظریه بود. در این سال همزمان با رکود اقتصادی، واحد پول مجازی به نام بیت کوین به صورت کاربردی همراه با الگوریتم ریاضی تولید آن در جهان مطرح گردید، بر اساس آن مقاله ای ارائه شد و به صورت اجرایی درآمد. پول مجازی هیچ سرویس دهنده مرکزی یا موسسه مالی برای کنترل نقل انتقالات ندارد؛ زیرا همه ی موارد بر ارتباطات نظیر به نظیر بنا شده و دولت ها نمی توانستد آن را دستکاری کنند و بانکها نمی توانستند ارزش آنرا کم یا زیاد بنماید(Hodson۲۰۱۸.) . پول دیجیتالی، پولی است که به شکل اطلاعات الکتریکی برای تبادل کالا و خدمات استفاده می شود و به دودسته قابل ردیابی/گمنامی، بالدرنگ/غیربالدرنگ تقسیم میشوند. درصورتی پول دیجیتالی قابل ردیابی است که بانک و بازرگانان بتوانند نشانه های رمزدار پول را برای صاحبش ردیابی کنند و در صورتی گمنام میماند که بانک با همکاری بازرگان رمز پول را نتواند شناسایی کند. ویژگی بالدرنگ و غیر بالدرنگ بودن لزوم مشارکت و یا عدم مشارکت بانک در پرداخت را مشخص میکند. از دیگر خواص پول دیجیتالی، غیر قابل استفاده مجدد بودن، غیر قابل جعل کردن، غیر قابل ازدیاد و غیر قابل ردیابی است.