ظرفیت های اقتصادی گردشگری و توسعه فضاهای روستایی (مورد مطالعه: شهرستان روانسر)

در دهه ­های اخیر سیاست ­گذاران و برنامه­ ریزان توسعه روستایی از یک طرف به واسطه چالش­ ها و مسائل متعدد جوامع روستایی (از جمله فقر، بیکاری، ناامنی غذایی و مهاجرت) و از طرف دیگر به دلیل مزایای متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی گردشگری، سعی داشته­ اند صنعت گردشگری را به صورت فزاینده ­ای در جوامع روستایی ترویج و توسعه دهند. بدین­سان هر گونه اقدامی در این زمینه می­ تواند در توسعه گردشگری و در نتیجه توسعه روستایی موثر باشد. با این اوصاف پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرگذاری اقتصادی گردشگری بر جوامع روستایی و شناسایی ظرفیت ­های اقتصادی گردشگری و با رویکرد توصیفی تحلیلی و اکتشافی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه سرپرستان خانوار روستایی شهرستان روانسر است و حجم نمونه تحقیق ۲۰۹ نفر بر اورد گردید برآورد گردید. ابزار اصلی برای گردآوری داده­ های پیمایشی، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی و پایایی آن با طی نمودن فرایند روش­شناختی مربوطه، تایید شده است. نتایج پژوهش نشان داد میانگین اثرگذاری اقتصادی گردشگری بر جامعه محلی با مقدار ۸۳۵/۳، بالاتر از حد متوسط بوده است. نتایج در خصوص عمده ­ترین ظرفیت ­های اقتصادی گردشگری با استفاده از تحیلی عاملی اکتشافی نشان داد پنج عامل شناسایی شده توانسته­ حدود ۶۷ درصد واریانس متغییر وابسته را تبیین نمایند. عوامل شناسایی شده به­ترتیب اهمیت عبارت­اند از: اشتغال­زایی بوم­محور (۴۷۳/۱۵ درصد)، سودآوری توام با جذب سرمایه (۰۵۳/۱۵ درصد)، بازاریابی محلی (۰۲۲/۱۵ درصد)، گرایش به کارآفرینی (۴۶۵/۱۲ درصد) و توسعه زیرساخت­های اقتصادی (۶۷۳/۹ درصد). بررسی برازش نتایج حاصل شده با استفاده از مدل­سازی در قالب نرم­افزار Amos Graphic نشان داد عوامل شناسایی شده در قالب یک مدل تجربی، از اعتبار آماری لازم برخوردار است.

Keywords:

Rural Development , Rural Economy , Tourism , Tourism Capacities