مدل رطوبتی لایه سطحی خاک با استفاده از شاخص NDVI (مطالعه موردی: مراتع استان خراسان رضوی)

خاک به عنوان مخزنی از آب و مواد غذایی، بستر رشد گیاهان بوده و اساسا میزان حاصلخیزی خاک ها بر مبنای میزان دسترسی گیاه به آب و مواد غذایی مورد ارزیابی قرار می گیرد. رطوبت خاک یکی از مهم ترین متغیرهای محیطی در مدل های اقلیمی، اکولوژی و هیدرولوژی است. با وجود اهمیت غیر قابل انکار رطوبت خاک در مطالعات محیطی، به دلیل دشواری در اندازه گیری های پیوسته از نظر مکانی و زمانی و پرهزینه و وقت گیر بودن اندازه گیری های میدانی، از این مشخصه تاکنون به طور گسترده در مدل های اقلیمی استفاده نشده است. دید جامع و یکنواخت از نواحی مختلف زمین و تصویر برداری مکرر از مناطق وسیع و غیر قابل دسترس به همراه اطلاعات با فواصل زمانی منظم و کاهش اثر طرح ها بر محیط زیست، علاوه بر هزینه کم و سهولت تهیه داده ها از ویژگی های مهم سیستم های سنجش از دور است که جایگاه آن را در تعیین خصوصیات سطحی خاک مانند رطوبت، خاص کرده است. پوشش گیاهی مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تاثیر رطوبت خاک است، بنابراین به نظر می رسد بتوان از شاخص های معرف پوشش گیاهی حاصل از تصاویر ماهواره ای برای مطالعه رطوبت لایه سطحی خاک در این مناطق استفاده کرد. این تحقیق رابطه رطوبت خاک به دست آمده از اندازه گیری های میدانی و NDVIهای تاخیری و همزمان حاصل از تصاویر سنجنده مودیس را در فصل رشد (فروردین- مرداد) گیاهان مرتعی استان خراسان رضوی، در سالهای آماری ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ به وسیله رگرسیون خطی ساده مورد مطالعه قرار داده است. به دلیل پاسخ تاخیری گیاه به بارندگی، NDVI عکس العمل تاخیرداری نسبت به رطوبت خاک دارد. نتایج این تحقیق، همبستگی خوبی بین رطوبت لایه سطحی خاک و NDVI تاخیری ۱۵روزه در فصل رشد نشان داد.

Keywords:

استان خراسان رضوی , رطوبت خاک , سنجش از دور