تعیین مناسب ترین شاخص آسیب پذیری آب زیرزمینی با مقایسه دراستیک فازی و معمولی (مطالعه موردی: آبخوان دشت سرخون)

دشت سرخون نزدیک ترین منبع آبرفتی آب شیرین بندرعباس و شهرک ها ی اطراف است. بهره برداری های بی رویه آب به خصوص در بخش شرقی دشت، همچنین خشکسالی های حاکم بر منطقه موجب منفی شدن گرادیان هیدرولیکی آب شده است و رودخانه شورخورجیل که به علت عبور از سازندهای تبخیری و شور دارای کیفیت نامناسب است عملا دشت را تغذیه می کند. به همین دلایل ارزیابی آسیب پذیری در تصمیم های مدیریتی این دشت حائز اهمیت است. به این منظور در این پژوهش از روش شاخص همپوشانی دراستیک که از کاربردی ترین روش های ارزیابی آسیب پذیری است استفاده شد. سیستم رتبه بندی این روش به علت استفاده از منطق بولین به ویژه در مقادیر نزدیک مرزهای دسته بندی، قابل اعتماد و درست نیست . در این پژوهش سیستم رتبه بندی این شاخص با استفاده از مبانی تئوری فازی که در آن هر موضوع یا مفهومی دارای یک درجه عضویت است اصلاح شد. در این راستا رتبه بندی ۴ پارامتر کمی مدل شامل عمق سطح ایستابی، هدایت هیدرولیکی، تغذیه و شیب با استفاده از عملگر فازی نرم افزار MATLAB تصحیح سپس، نقشه نهایی آسیب پذیری با اضافه شدن پارامترهای کیفی مدل تولید شد. برای مقایسه، نقشه دراستیک با رتبه بندی پارامترها (طبق منطق بولین) نیز تولید شد. در مرحله بعد خروجی مدل فازی و دراستیک معمولی با استفاده از عامل EC به منزله شاخص آلایندگی منطقه مورد مطالعه صحت سنجی شد. نتایج همبستگی اسپیرمن، نشان دهنده همبستگی بالاتر مدل فازی با عامل EC، نسبت به مدل دراستیک معمولی است و توانایی مدل سازی فازی پارامتر های هیدروژئولوژیک، که قطعیت ذاتی ندارند، را تایید می کند. با توجه به نتایج، از مدل دراستیک فازی به منظور تعیین آسیب پذیری ذاتی دشت سرخون استفاده شد. طبق نقشه آسیب پذیری حاصل، آسیب پذیری ذاتی دشت در ۲ طبقه کم و متوسط قرار گرفت.

Keywords:

ارزیابی آسیب پذیری , تئوری فازی , دراستیک , شاخص همپوشانی , همبستگی اسپیرمن