(بررسی تطبیقی شاخصه ها و مولفه های ساخت شناختی معماری بناهای دولتی عمومی دوران پهلوی در شهر تهران)

هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی شاخصه ها و مولفه های ساخت شناسی معماری بناهای دولتی-عمومی دوره پهلوی اول و پهلوی دوم در شهر تهران می باشد. از آن جا که پژوهشهای مشابه اکثرا به توصیف، تاریخ نگاری و دسته بندی بناها بسنده کرده و کمتر به مولفه های سبک شناختی پرداخته اند. لذا این پژوهش به دنبال میزان تاثیر مولفه های ساخت شناختی در ایجاد شاخص ها (رویکردهای غالب نظری) در معماری بناهای دولتی-عمومی می باشد. در این مجال مولفه های سبک شناختی تاثیرگذار در نظریات معماری معاصر ایران مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. روش پژوهش بنیادی-نظری بوده و از طرف دیگر نتایج به دست آمده از پژوهش فوق می تواند به عنوان راهبرد جهت بهبود وضع موجود معماری قرار گیرد بنابراین از نوع تحقیقات کاربردی نیز می باشد. همچنین ماهیت پژوهش به صورت تحلیلی-تاریخی است زیرا به بررسی پدیده های تاریخی و تاثیرپذیری معماری معاصر به آن پرداخته می شود و از طرفی هم با توجه به این که پدیده ها جنبه کیفی دارند مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. در این راستا مولفه-های ساخت شناختی به عنوان زیرمجموعه های شاخصه های معماری دوران پهلوی استخراج شده امتیاز و وزن دهی در آن با نرم افزار Topsis صورت گرفت. با توجه به امتیازات کسب شده شاخصه های ملی و باستان گرا و غرب گرا با میانگین درصد ۳۹.۹ در جایگاه نخست شاخصه های پهلوی اول قرار گرفتند. همچنین مولفه ی کاربرد عناصر بومی و تاریخی همراه با موتیف های اسلامی که ذیل شاخصه ی سنت گرا می باشد، با مقدار Ci ۰.۴۵۹ رتبه نخست مولفه های ساخت شناختی دوره ی پهلوی اول را به خود اختصاص داده است. همچنین شاخصه مدرن با میانگین درصد ۴۱.۳۵ در جایگاه نخست شاخصه های پهلوی دوم قرار گرفت. مولفه ی استفاده از هندسه ی ایرانی-اسلامی نیز که ذیل شاخصه سنت گرا می باشد، با مقدار Ci ۰.۴۵۵ رتبه نخست مولفه های ساخت شناختی دوره ی پهلوی دوم را به خود اختصاص داده است.

Keywords:

پهلوی , شاخصه ها , مولفه های ساخت شناختی , تهران , معماری