[مقاله کوتاه علمی] بررسی شکل شناسی و فراوانی سلول های خونی شیخک Blepharopsis mendica (Mantodea: Empusidae)

شناسایی سلول های خونی، جزء مطالعات پایه ای فیزیولوژی سیستم گردش خون محسوب می شود. سلول های خونی به عنوان اولین سد دفاعی در ایمنی سلولی حشرات به شکل بیگانه خواری و گره زایی در بلوکه کردن عامل بیگانه مشارکت می کنند. در پژوهش حاضر، هموسیت های شیخک بالغ Blepharopsis mendica پس از رنگ آمیزی با گیمسا و با استفاده از میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی ۴۰ برابر شناسایی شدند. در همولنف این حشره شکارگر، پنج نوع هموسیت شامل پروهموسیت ها، گرانولوسیت ها، پلاسموتوسیت ها، اونوسیتوئیدها و اسفرولوسیت ها مشاهده شدند. فراوا ن ترین سلول های خونی در پوره و بالغین این شیخک، اسفرولوسیت ها و سپس پلاسموتوسیت ها بودند. کمترین فراوانی متعلق به پروهموسیت ها بود. اونوسیتوئیدها بزرگترین سلول ها به لحاظ اندازه مشاهده شدند. اونوسیتوئیدها دارای یک هسته درشت که تقریبا به کناره غشای سلول کشیده شده است بوده و سطح سیتوپلاسم این سلول ها دانه دار بود. پروهموسیت ها با هسته مشخص مرکزی کوچک ترین سلول ها هستند. پلاسموتوسیت ها به شکل دوکی مشاهده شدند و پروفایل چندشکلی رایج در همولنف اکثر حشرات در این حشره مشاهده نشد. گرانولوسیت ها در اندازه های کوچک تا متوسط ولی بزرگ تر از پروهموسیت ها با دانه های گرانول مانند متراکم بودند. اسفرولوسیت ها در اندازه های متوسط تا درشت بوده، هسته مرکزی دارند و حفره های اسفرول متعدد، سیتوپلاسم این سلول ها را اشغال نموده است. وزن بدن و حجم خون بالغین بیشتر از پوره های سن پنج این شیخک بود. این مورد، جمعیت بالاتر هموسیت ها را در بالغین توجیه می کند. شناسایی هموسیت های شیخک ها به عنوان گروه بزرگ شکارگر آفات، کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است و پژوهش حاضر می تواند مقدمه ای برای مطالعات ایمنی شناسی آن ها باشد.

Keywords:

شیخک , همولنف , سلول های خونی , ریخت شناسی