امکان سنجی کاربرد چند استروئید گیاهی به عنوان حشره کش های زیستی از طریق بررسی مدل های برهمکنش آن ها با گیرنده های کداستروئیدی کرم غوزه ی Helicoverpa armigera و بالتوری سبز Chrysoperla carnea

کرم غوزه ی پنبه Helicoverpa armigera Hübner (Lepidoptera: Noctuidae) یکی از آفات مهم و کلیدی پنبه در جهان و در ایران است. این گونه دارای دامنه ی وسیع میزبانی می باشد و هر ساله خسارت غیر قابل جبرانی را به کشاورزان تحمیل می کند. در زمینه ی مبارزه با آفات گیاهی از روش­های مختلفی استفاده می شود. در طی سالیان اخیر محققین در جستجوی یافتن تکنولوژی تولید حشره کش­های بی خطری هستند که دارای خصوصیاتی از قبیل نحوه ی اثر انتخابی بیشتر روی حشرات هدف و خطرات زیست محیطی کمتر روی موجودات غیرهدف باشند. در این میان حشره­کش­های مختل کننده پوست اندازی بسیار مورد اقبال واقع شدند. در این مقاله سعی شده تا به استفاده از غربال­گری مجازی توسط داکینگ مولکولی مدل های برهمکنش گیرنده های اکدیزونی و تعدادی استروئید گیاهی که در سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ در بانک ترکیبات استروئیدی به ثبت رسیده است، به کارگیری این ترکیبات در مبارزه با کرم غوزه ی Helicoverpa armigera با کمترین اثر سو بر روی بالتوری سبزChrysoperla carnea  به عنوان دشمن طبیعی آن امکان­سنجی­گردد. مدل گیرنده­های اکدیزون آفت و بالتوری سبز طراحی و برآورد کارایی شد. شاخص Z-score، کیفیت مدل گیرنده EcR ساخته شده برای کرم غوزه و بالتوری سبز را به ترتیب معادل روش­های NMR وX-ray Crystallography دانست. نتایج نشان داد که در بین استروئیدهای گیاهی مورد بررسی، استروئیدهای ۱۱β-HYDROXY-۲۰-DEOXYSHIDASTERONE، ۲,۳,۱۴,۲۰,۲۶-PENTAHYDROXY-۶-OXO-STIGMAST-۷-ENE-۲۲,۲۶-LACTOL، CALLECDYSTEROL A,B,C و GLUTINOSTERONE کمترین ثابت بازداری (Ki)، منفی­ترین انرژی پیوند و کمترین میزان تغییرات RMSD در هنگام اتصال به گیرنده هدف اکدیزون آفت را نشان داده اند و همچنین در اتصال به گیرنده های اکدیزونی بالتوری سبز بسیار کم اثر ظاهر شدند. لذا استروئیدها گیاهی ذکر شده از پتانسیل بالایی برای کنترل کرم غوزه برخوردار هستند و تاثیر بسیار کمی در برهم زدن سیکل زندگی بالتوری سبز خواهند داشت.  

Keywords:

داکینگ مولکولی , کرم غوزه ی پنبه , گیرنده ی اکدیزونی , همولوژی مدل