تحلیل محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس توجه به مولفه های محیط زیست

هدف پژوهش حاضر، بررسی تحلیل محتوای کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر توجه به مولفه های محیط زیست است. به همین منظور از روش تحلیل محتوای توصیفی- کیفی استفاده شده است و سه کتاب مطالعات اجتماعی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی سال تحصیلی ۴۰۰-۹۹ موردبررسی قرارگرفته است. در این پژوهش از نمونه گیری صرف نظر شده و تمامی جملات، تصاویر و فعالیت ها و پرسش های کتاب بررسی شده است. ابزار مورداستفاده در این پژوهش شامل چک لیست محقق ساخته برای تحلیل محتوا بر اساس مولفه های انتخابی است. این بررسی شامل ۶ مولفه ی اصلی؛ آب، خاک، هوا، جنگل، صوت و زباله و ۱۵ مولفه ی فرعی است. نتایج بررسی نشان می دهد که از میان ۶ مولفه ی موردبررسی، مولفه جنگل و آب بیشترین میزان توجه را شامل شده اند و کمترین میزان توجه در میان مولفه ها مربوط می شود به مولفه های صوت و زباله. در سه بخش موردبررسی نیز بیشترین فراوانی ها مربوط به بخش متن و کمترین فراوانی ها مربوط به بخش تصاویر است. سه پایه ی تحصیلی مطالعه شده در پرداختن به مولفه های زیست محیطی تفاوتی با یکدیگر نداشتند و مولفه های زیست محیطی را آن گونه که می بایست موردتوجه قرار نداده اند. از مهم ترین مولفه های مغفول در کتاب های مطالعات اجتماعی، مولفه ی صوت است که در تمامی پایه ها اصلا به آن پرداخته نشده است.

Keywords:

آموزش محیط زیست , مطالعات اجتماعی , دوره ابتدایی