بررسی پراکنش و فراوانی جوامع کفزیان در سواحل جنوبی دریای خزر (محدوده آستارا- چابکسر)

مطالعه جوامع کفزی یکی از مهمترین مولفهها برای پایش سلامت محیط زیستی اکوسیستم است. اکوسیستم دریای خزر به علت تنوع، اختصاصی بودن و بومی بودن حیات آن از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی فراوانی و پراکنش کفزیان، در سواحل جنوبی دریای خزر، محدوده آستارا تا چابکسر، نمونهبرداری از ۵ ترانسکت و ۱۴ ایستگاه در اعماق ۱ ، ۵ و ۱۰ متری انجام شد. برداشت رسوبات جهت تعیین دانه بندی و شناسایی موجودات کفزی، توسط گرب ون وین، در دو فصل (زمستان ۱۳۹۳ و تابستان ۱۳۹۴) انجام گرفت. عوامل فیزیکی شامل دما،شوری و ... اندازهگیری شد. ۳۸ گونه ماکروبنتوز شناسایی گردید. شکمپایان و پرتاران ۸۰درصد از جمعیت را تشکیل میدادند. میانگین فراوانی کل ماکروبنتوز در فصل زمستان۲۲۵۰ و در فصل تابستان ۲۶۳۰ فرد بر متر مربع بود. آزمون کروسکال والیس نشان دهنده اختلاف معنیدار بین تعداد ماکروبنتوزها در اعماق و ترانسکتهای مختلف بود. ماتریس مشابهت و تحلیل خوشه ای، عمق و شوری را از عوامل تاثیرگذار در میزان شباهت ایستگاهها و تحلیل ارتباط کانونی درصد دانه بندی ذرات بستر را از مهمترین عوامل روی پراکنش گونه ها دانست. فاصله ایستگاه های ده متری از ساحل که وابسته به شیب بستر است با تاثیر روی دانه بندی از عوامل مهم در این بررسی بود. با توجه به این عوامل میتوان زیستگاه های بنتیک در منطقه مورد مطالعه را به بسترهای شنی با اکسیژن بالا وغالبیت گونه های سخت پوستان در اعماق کمتر و بسترهای گلی با عمق و شوری بیشتر و اکسیژن کمتر و غالبیت کرمهای پرتار و نرمتنان تقسیم نمود.

Keywords:

زیستگاه کفزیان , جمعیت ماکروبنتوز , دریای خزر