تحولات ژئومورفولوژیکی دریاچه نمک قم بعد از آخرین دوره یخچالی

در ایران مرکزی دریاچه های متعددی وجود دارد که در حال حاضر تبخیر از آنها از میزان آب ورودی بیشتر است. در نتیجه، کانی های محلول که در دوره های مرطوب تر وارد این حوضه های انتهایی شده است بر اثر ادامه خشکی رسوب می نمایند و زون های متعدد از کانی های تبخیری ایجاد می کنند. در حوضه اصلی دریاچه نمک با مساحت ۱۸۰۶ کیلومتر مربع در ایران مرکزی واقع شده است و حوضه خود را به مساحت ۸۱۵۳.۷ کیلومتر مربع را زهکشی می کند.این پژوهش با هدف بررسی تحولات ژئومورفولوژیکی دریاچه بعد از آخرین دوره یخچالی به کمک شناسایی سطوح تبخیری اطراف آن انجام گرفته است.در پژوهش حاضر از نقشه توپوگرافی ۱:۲۵۰۰۰، مدل رقومی ارتفاع در مقیاس ۱:۵۰۰۰۰، تصاویر ماهواره ای ETM+ و مشاهدات میدانی و همچنین به کمک نرم افزارهای GIS و ERDAS انجام شده است.تکنیک مولفه های اصلی به منظور شناسایی سطوح تبخیری اطراف دریاچه بکار گرفته شد و نتایج آنالیز با مشاهدات میدانی ارزیابی شد.در نتیجه اعمال عملگر PCA ، سه سطح در اطراف دریاچه نشان داده شد که مجموع آنها ۱۸۵۰.۹۵ کیلومتر مربع مساحت داشت و سطح نامبرده موید حداکثر رشد دریاچه در آخرین دوره یخچالی بود.سه زون تبخیری که نشانگر خشک شدن تدریجی دریاچه تحت تاثیر کاهش بارش و افزایش تبخیر تا کنون بوده اند، به ترتیب شامل منطقه آهکی(کلسیت) با ۲۰۱.۹۱ کیلومتر مربع، منطقه گچی با ۴۳۵.۵۹ کیلومتر مربع و منطقه نمکی(هالیت) با ۱۲۱۳.۴۵ کیلومتر مربع مساحت بودند.

Keywords:

تحلیل مولفه های اصلی PCA , دریاچه نمک , سطوح تبخیری