برآورد تبخیر- تعرق مرجع تحت شرایط داده های محدود و کامل (مطالعه موردی: ایستگاه های سینوپتیک تبریز و ارومیه)

یکی از پیش­نیازهای اساسی بهبود مدیریت مصرف آب در مزرعه، تخمین دقیق میزان آب مصرفی گیاه است. برآورد دقیق مقدار آبی که صرف تبخیر- تعرق گیاهی می­شود، یکی از عوامل مهم برنامه­ریزی جهت توسعه کشاورزی و افزایش محصول است. روش پنمن- مانتیث فائو (FPM) به عنوان استاندارد جهانی به منظور برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع (ETo) و نیز برای ارزیابی دیگر روش­های تخمین ETo  پیشنهاد گردیده که نیازمند داده­های تابش خورشیدی، سرعت باد، دما و رطوبت هوا است. متاسفانه امکانات اندازه­گیری برخی از پارامترهای آب­ و ­هوایی در بعضی از ایستگاه­های هواشناسی وجود ندارد. بنابراین، تشخیص درستی روش­های تخمین ETo با استفاده از داده­های آب و هوایی برآورد­ شده بسیار مهم است. بر این اساس، هدف از این مطالعه، ارزیابی عملکرد روش FPM در برآورد ETo زمانی که داده­های تابش خورشیدی (Rs)، فشار بخار (ed) و رطوبت نسبی (RH) موجود نباشند، تحت شرایط اقلیمی شمال غرب ایران هست. داده­های ایستگاه­های سینوپتیک ارومیه و تبریز، به منظور مقایسه با ETo برآورد شده توسط روش FPM  با مجموعه داده های کامل و با داده های محدود، مورداستفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد هنگامی که داده­های RH و ed موجود نباشند، برآورد آن ها با استفاده از روش FPM گزینه بسیار خوبی برای به دست آوردن ETo  در ارومیه و تبریز، با RMSE کوچک تر از ۴/۰ میلی متر در روز است. وقتی که داده­های Rs موجود نباشد، برآورد آن با استفاده از روش FPM برای به دست آوردن ETo، با RMSE بیش از ۷/۰ میلی متر در روز، به اندازه کافی نتایج خوبی را ارائه نمی­دهد. همچنین نتایج نشان داد موثرترین پارامتر برای برآورد تبخیر- تعرق تابش خورشیدی بوده و تاثیر داده­های فشار بخار و رطوبت نسبی، بر دقت برآورد ETo، تقریبا به یک میزان است.

Keywords:

ارومیه , پنمن- مانتیث فائو , تبریز , تبخیر- تعرق , داده های کامل , داده های محدود