Resistance of ۱۴ accessions/cultivars of Lycopersicon spp. to two-spotted spider mite, Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae), in laboratory and greenhouse

مقاومت چهارده رقم و لاین از گونه های مختلف جنس Lycopersicon نسبت به کنه ی تارتن دو لکه ای، Tetranychus urticae Koch، در آزمایشگاه و گلخانه بررسی شد. مطالعات آزمایشگاهی بر اساس دو روش زیست سنجی پونز (thumbtack) و دیسک برگی (leaf disk) صورت گرفت. گونه های Lycopersicon hirsutum و L. pennelii بیش ترین تعداد کنه روی پونز را داشتند. بیش ترین تعداد تخم (۴۸/۰ ± ۱۵/۵ تخم بر ماده در روز) روی L. pimpinellifolium LA۲۵۳۳ و کم ترین تعداد تخم (صفر) روی گونه های L. pennellii و L. hirsutum مشاهده شد. مرگ و میر بالایی از کنه و خسارت پایینی روی دیسک های برگی L. hirsutum و L. pennellii دیده شد، درحالی که کم ترین مرگ و میر کنه و بالاترین خسارت روی دیسک های برگی گونه ی L. esculentum (ارقام Nandi و Sankranthi) مشاهده گردید. طولانی ترین دوره ی تکاملی (۱۸/۰ ± ۶۱/۸ روز) روی دیسک های برگی L. esculentum NDTVR-۷۳و کوتاه ترین دوره ی تکاملی (۵۱/۰ ± ۱۸/۷ روز) روی L. pimpinellifolium LA۲۵۳۳ به دست آمد. در شرایط گلخانه، آفت قادر به استقرار روی گونه های L. pennellii و L. hirsutum نبود. در بین دیگر ارقام و لاین های مورد مطالعه، ارقام Sankranthi و Nandi بیش ترین جمعیت کنه را داشتند، درحالی که لاین NDTVR-۷۳ کم ترین میزان جمعیت و کم ترین میزان خسارت را داشت. بیش ترین و کم ترین تراکم کرک های غده ای نوع VI به ترتیب روی L. esculentum NDTVR-۷۳ و L. pennellii LA۲۹۶۳ (۳۴/۶ ± ۳۳/۶۷ و ۱۵/۰ ± ۷۹/۰ کرک بر میلی متر مربع) شمارش گردید. ارتباطی بین تراکم کرک های غده ای نوع VI و مقاومت به کنه ی تارتن وجود نداشت. کرک های غده ای نوع IV فقط روی گونه های L. pennellii و L. hirsutum مشاهده شدند. همبستگی معنی دار و مثبتی بین تراکم کرک های غده ای نوع IV و مقاومت به کنه ی تارتن وجود داشت.

Keywords:

Tetranychus urticae , بقا , تخم ریزی , اجتناب , گوجه فرنگی , کرک های غده ای