ارزیابی مدل WetSpass-M در برآورد پاسخ هیدرولوژیکی حوضه نیشابور-رخ به تغییراقلیم سال های آتی

در سال­های اخیر، آشکار شدن اثرات تغییراقلیم بر بخش­های مختلف از جمله منابع آب سبب شده مشکلات ناشی از آن به یکی از بحران­های اساسی مدیریت منابع آب کشور تبدیل شود. بنابراین کسب دانش کافی در خصوص اثرات تغییراقلیم بر فرآیندهای هیدرولوژیکی ضرورت دارد. این تحقیق، به مطالعه اثرات تغییراقلیم بر مولفه­های منابع آب حوضه نیشابور- رخ می­پردازد. در این راستا، شبیه­سازی هیدرولوژیکی حوضه در بازه زمانی ۲۰۱۷-۱۹۹۱ با استفاده از مدل WetSpass-M انجام شد. در گام بعد، پارامترهای اقلیمی شش مدل گردش کلی تحت سناریو RCP۴.۵ در دوره پایه توسط روش اصلاح اریبی چارک­ها ریزمقیاس و با روش اعتبارسنجی متقابل leave one out واسنجی و اعتبارسنجی گردید. با انجام رتبه­بندی و وزن دهی شش مدل اقلیمی انتخاب شده و جهت ارزیابی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه به تغییراقلیم بازه زمانی ۲۰۵۲-۲۰۲۶، خروجی­های شش مدل گزارش پنجم گردش کلی تحت سناریو انتشار RCP۴.۵ و ریزمقیاس شده توسط روش اصلاح اریبی چارک­ها به صورت گروهی به مدل WetSpass-M وارد و پیش­نگری در آینده نزدیک انجام گرفت. نتایج نشان داد بارش و متوسط دمای سالانه حوضه در آینده نزدیک به ترتیب ۶۶/۴ درصد و ۲۱/۱ درجه سانتیگراد افزایش می­یابد. تحلیل مولفه­های منابع آب در آینده نزدیک نشان می­دهد رواناب کل، تغذیه آب زیرزمینی، تبخیرتعرق واقعی سالانه به ترتیب ۹/۵، ۸۵/۱۴، ۴۲/۱ درصد نسبت به دوره پایه افزایش و رواناب مستقیم و برگاب سالانه به ترتیب ۱۵/۱۵ و ۵۴/۳ درصد نسبت به دوره پایه کاهش خواهند داشت. با توجه به اهمیت و نقش عمده حوضه نیشابور در اقتصاد محصولات کشاورزی استان خراسان رضوی، نتایج پژوهش حاضر کمک شایان توجهی به مدیران و سیاست­گذاران مدیریت منابع آب کشور در جهت اتخاذ تصمیمات مناسب با هدف تقلیل اثرات تغییراقلیم بر منابع آب حوضه نیشابور-رخ خواهد نمود.

Keywords:

تغذیه آب زیرزمینی , تغییراقلیم , رواناب , مدل WetSpass-M , نیشابور