Shahriran عریان گریزی شهریران (اندیشه های ایرانی- اسلامی در معماری و شهرسازی)

زندگی و رفتارهای اجتماعی انسانها تابع فرهنگی است که در آن زاده شده و پروریده اند. قطعا این فرهنگ حاصل جغرافیاست، جغرافیای انسانی و طبیعی. این جغرافیا، انسانساختها را بصورت چشم اندازهای خاصی که نیازهای زمان را برطرف کند، جلوه گر می سازد. یکی از انسانساختها و یا از مهمترین آنها، مساکن و معماری مساکن است. در هر فرهنگی این مساکن با توجه به جغرافیای همان فرهنگ ساخته می شود از جمله؛ دین، ادبیات، آب و هوا، ارتفاع و ... این جغرافیا در کشور ایران نمودهای ویژه ای را در ساخت و سازها از خود بر جای گذاشته که نمود فرهنگ درونگرایی و رعایت حجاب در ساخت و سازها یکی از آنهاست. این فرهنگ در بافت قدیمی تمامی شهرهای ایران وجود دارند. تمامی شهرهای قدیمی ایران به دلیل سابقه طولانی، این سنت را درون خود حفظ کرده منتها نه در معماری کنونی و صنعتی که در معماری بافت قدیم. رعایت نکردن فرهنگ درونگرایی مغایرتهای شدید و بنیان کنی را در ساخت و سازها ایجاد کرده که یکی از پیامدهای آن نابودی فرهنگ بومی در ساخت و سازهاست و قطعا ویرانی سایر نمودهای فرهنگی را در ایران مروز بوم در پی خواهد داشت. به عبارت دیگر، معماران کنونی چنان مسحور شیوه های غربی شده اند که این فرهنگ را باید در ساخت وسازهای قدیمی جستجو کرد. اما سنت حجاب و پوشیدگی که حتی درکنده کاری های 2000 ساله رعایت شده، می تواند هم اکنون در تلفیق سنت و صنعت رعایت شود و ما از شیشه های سکوریت، تراسهای پرده گذاری شده و یا شبکه ای، آشپرخانه های باز (Open) و اجبارا پرده گذاری شده، و فرار از منازل بدون درودیوار و ... نجات یابیم. دیوارها و دربهای (دروازه) ورودی حیاطها، ورودی خانه ها، آشپزخانه ها، حمامها و دستشوئی ها با رعایت سنت پوشیدگی، هنوز هم می توانند حریم امن و حجاب را در مساکن بوجود بیاورند. این مقاله پس از مقدمه، هدف، روش تحقیق، سوالات، ارزیابی، واژگان و تعاریف، کلیات و بحث اصلی را در دو قسمت: 1-پیش زمینه شامل الف- درونگرایی ساخت مساکن بومی ب- برون گرایی در معماری جدید (عمدتا غربی) 2-بحث اصلی در قسمتهای جغرافیای مساکن، فرهنگ درونگرایی، فرهنگ برونگرایی، درونگرایی و اصل بازگشت به خویش ارائه خواهد داد همراه با نتیجه و منابع مورد استفاده.