شناسایی عوامل کلیدی آینده پژوهی اثرات اجرای طرح انتقال آب رودخانه سیروان (طرح سامانه گرمسیری) بر تحولات مکانی – فضایی (مطالعه موردی: شهرستان مهران- استان ایلام)

هدف اصلی سناریونویسی به عنوان ابزاری برای برنامه ریز، بالا بردن کارایی و کیفیت برنامه ریزی ها در شرایط عدم اطمینان در آینده است. یکی از راهبردهای عملی در این زمینه، شناسایی عوامل کلیدی آینده پژوهی اثرات اجرای انتقال آب رودخانه سیروان (طرح سامانه گرمسیری) به شهرستان مهران در استان ایلام است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی، از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه به ماهیت این پژوهش، از روش های دلفی و تحلیل ساختاری بهره گرفته شده است. این مقاله سعی دارد ضمن ارائه الگویی برای شناسایی عوامل کلیدی موثر بر روند تحولات مکانی- فضایی در مقیاس ناحیه ای، زمینه تهیه سناریوهای متصور برای آینده تحولات مکانی- فضایی ناشی از اجرای طرح سامانه گرمسیری را فراهم کند. داده های این تحقیق شامل ۳۰ عامل است که با روش دلفی از نظرات خبرگان برنامه ریزی شهرستان جمع آوری و با نرم افزار میک مک تحلیل شده است که نهایتا عوامل وسایل ارتباط جمعی، میزان جمعیت و مهاجرت، اشتغال زایی، امنیت سرمایه گذاری، تحولات درآمدی، بازار تقاضا و فروش، بهره وری، زیربناهای روستایی، امنیت مرزی، سطح زیر کشت، ماشین آلات کشاورزی، ظرفیت تولید، سکونتگاه های جدید و اصلاح بافت کالبدی روستاها به عنوان ۱۳ عوامل کلیدی تحولات مکانی- فضایی، شناسایی و وضعیت احتمالی آنها در افق سال ۱۴۰۸ یعنی در ده سال بعد از اجرای کامل طرح سامانه گرمسیری تدوین شده است.

Keywords:

آینده پژوهی , عوامل کلیدی , تحولات مکانی- فضایی , سامانه گرمسیری , شهرستان مهران