ارزیابی کارایی شرکت های آب و فاضلاب شهری در بخش آب در استان های کشور با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی

بنا به تعریف کارایی در ادبیات اقتصادی، حداکثر ستانده با میزان معینی از نهاده یا حداقل نهاده با میزان معینی از ستانده می باشد. امروزه به منظور اندازه گیری کارایی از دو روش استفاده می شود که عبارتند از: ۱- روش پارامتری ۲- روش ناپارامتری. در این مقاله با توجه به روش ناپارامتری که بر پایه روش های برنامه ریزی ریاضی استوار می باشد، به ارزیابی کارایی شرکتهای آب و فاضلاب شهری در بخش آب در استان های کشور پرداخته شده است. شایان ذکر است که مزیت عمده روش تحلیل پوششی داده ها نسبت به سایر روش های موجود برای اندازه گیری کارایی، این است که می توان به وسیله آن کارایی  واحدهایی را که دارای چند ورودی و چند خروجی (غیر قابل تبدیل به هم) می باشند، ارزیابی نمود. در مقاله حاضر، با توجه به ورودی ها و خروجی ها طی سال ۱۳۸۵، به ارزیابی کارایی شرکت های آب و فاضلاب شهری در بخش آب در استان های کشور با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی با دو فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس و بازدهی متغیر نسبت به مقیاس پرداخته شده است. نتایج نشان می دهند که با فرض اول؛ شرکت های همدان، مرکزی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، مازندران، زنجان، کهگیلویه و بویر احمد، قزوین و تهران از بیشترین کارایی برخوردار بوده و متوسط کارایی تحت این فرض ۷۹ درصد می باشد. با در نظر داشتن فرض دوم؛ شرکت های کرمان، فارس، سمنان و ایلام نیز به جمع  شرکت های کارا می پیوندند که متوسط کارایی تحت این فرض۸۶ درصد می باشد. در نهایت با توجه به الگو بودن شرکت آب و فاضلاب استان همدان بر اساس یافته های این تحقیق می توان گفت که شرکت های ناکارا به منظور افزایش کارایی می بایست شرکت آب و فاضلاب استان همدان را الگوی خود قرار دهند.

Keywords:

کارایی فنی , کارایی مدیریتی , کارایی مقیاسی , تحلیل پوششی داده ها و مدل برنامه ریزی ریاضی