توصیف و بررسی هنر کاشی کاری در در تزیین معماری ایران

تزیینات کاشی کاری هنری است که در تمدن اسلامی با پشتوانه هنر ایرانی پیش از اسلام به اوج خود رسید و کاشی کاری سنتی یکی از صنایع دستی پر پیشینه و زیبای ایران است که در حال حاضر به راحتی میتوان این هنر را در همه ی جهان یافت و در بین کشورهای مختلف اسلامی دراین زمینه ایران از مرکزیتی خاص برخوردار بوده و آثار متنوع کاشی کاری باقی مانده در گوشه و کنار این سرزمین پهناور شاهدی براین مدعاست . هنر کاشی گری و کاشی کاری از اثرات ارزشمند وابسته به هنر معماری است که ذوق، سلیقه و هنرمندی کاشی گری سرزمین ما، آن را به درجه ای از رشد رسانده که تحسین همه فرهنگ ها را برانگیخته است .بدون شک یکی از هنرها و تزیینات چشم نواز در معماری ایران هنر موزاییک سازی و کاشی کاری بوده است که ترکیبی از خصایص تجریدی و انفرادی اشیاء و رنگ هاست ، که بیننده را به تحسین ذوق و سلیقه و اعتبار کار هنرمند در تلفیق و ترکیب پدیده های مختلف وادار می سازد. این شیوه تزیینی که با ترکیب سنگ هایی الوان و قرار دادن آنها در کنار یکدیگر و با نظم و تزیینی خاص هم چنین با استفاده از اشیاء رنگین مانند صدف، استخوان و … ترتیب یافته ، بیشتر شبیه به شیوه ی موزاییک سازی است تا کاشی کاری ، که به هر حال اولین تلفیق اشیاء الوان تزیینی است که با نقوش مختلف هندسی زینت بخش نمای بنا شده، و پایه ای جهت تداوم هنر کاشی کاری به خصوص نوع معرق آن در آینده گردیده است .هنرمندان ایرانی از ترکیب کاشی های با رنگ های مختلف به شیوه موزاییک , نوع کاشی های ( معرق) را به وجود آوردند وخشت های کاشی های ساده و یکرنگ دوره ی قبل از اسلام را به رنگ های متنوع آمیخته و نوع کاشی (هفت رنگ ) را ساختند همچنین ازترکیب کاشی های ساده با تلفیق آجر و گچ , نوع کاشی های (معقلی ) را پدید آوردند. که در این مقاله به بررسی ویژگی های انواع کاشی ها و کاربرد واستفاده آنها در تمامی مکان ها پرداخته شده است . این پژوهش به روش تاریخی -تحلیلی با بررسی اسناد کتابخانه ای و مطالعات میدانی به گردآوری داده ها پرداخته است .و به این ترتیب از قرن پنجم هجری به بعد کمتر بنایی را می توان مشاهده کرد که با یکی از روش های سه گانه فوق و یا کاشی های گوناگون رنگین تزیین نشده باشد.

Keywords:

هنر , کاشی کاری , معماری , کاشی , نقش , تزیینات در ایرانی اسلامی