تبیین عوامل موثر بر شاخصه های معماری خانه های چهارصفه و حیاط مرکزی در اقلیم گرم و خشک ایران(نمونه های موردی : خانه بروجردی های کاشان و خانه گنجی زواره)

خانه یکی از مکانهای کلیدی است که هر فرد از بدو تولد در آن قدم می گذارد. کیفیت فضاهای خانه تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. این عوامل گاه تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم بر شاخصه های معماری خانه می گذارند. جهت گیری خانه ، مواد و مصالح مصرفی ، تزئینات به کار رفته ، هندسه ، مقیاس و نور و روشنایی من جمله این شاخصه ها هستند که کیفیت آنها نقش مهمی در ارتباط موثر فرد با خانه اش دارد. این مقاله به دنبال تبیین میزان تاثیر فاکتورهای موثر از قبیل عوامل فرهنگی ، اقلیمی ، اقتصادی بر شاخصه های معماری خانه های اقلیم گرم و خشک است . نوع پژوهش کاربردی بوده و جمع آوری مطالب به روش کتابخانه ای و بازدید میدانی می باشد. در این میان در جهت تحلیل اثرگذاری عوامل مختلف بر شاخصه های معماری ، دو فرم متفاوت در این اقلیم انتخاب گشت . فرم حیاط مرکزی که مصداق آن در خانه بروجردی های کاشان بوده و فرم چهارصفه که خانه گنجی زواره، نمونه بارزی می باشد. با تحلیل مدارک معماری و آنالیز گراف دسترسی هر خانه می توان به این نتیجه رسید که در هر دو فرم، علاوه بر رعایت محرمیت ، آسایش اقلیمی به عنوان مهمترین عامل تاثیرگذار بر شاخصه های معماری مطرح بوده است . به همین دلیل از تکنیک های مختلفی برای رسیدن به این هدف استفاده می کردند که این تکنیک ها با توجه به زمینه و فرم بنا از راهکارهای متفاوتی بهره می گرفته اند.

Keywords:

شاخصه های معماری , فرم حیاط مرکزی , چهارصفه , اقلیم گرم و خشک .