گونه شناسی تزئینات معماری نمای بناهای تاریخی شهر تبریز به لحاظ موقعیت مکانی

اگر بنای تاریخی همچون انسانی تصور گردد، نمای بنا صورت و پیشانی آن خواهد بود که می تواند درون انسان و سازنده آن بنا را نشان دهد. نمای بنا های تاریخی ، به عنوان نماینده و نشان دهنده عواملی هستند که یا باعث بوجود آمدن آن نما شدهاند و یا در بوجود آمدن آن نقش داشته اند. هدف این پژوهش یافتن عواملی است که در شکل گیری نمای بناهای تاریخی تبریز نقش اساسی ایفا کردهاند و نمای بناهای تاریخی تبریز دارای اجزائی هستند که توسط هر کدام از این عوامل شکل دهنده حاصل شدهاند. پژوهش حاضر با جمع آوری اسناد عینی نمای بناهای تاریخی تبریز به لحاظ موقعیت تزئینات مورد برسی قرار می گیرد و بستر تاریخی انتخابی برای این پژوهش و نیز سئوالات اصلی آن به عوامل سازنده اجزاء اصلی نما می پردازد، در موضوعات نظری و مفهومی است که روش تحقیق را در حوزه توصیفی -تحلیلی قرار می دهد و در آن از شیوههای مختلف ، گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی ، مطالعات میدانی رجوع به عکس ها و در نهایت استنباط منطقی از آنها برای تولید مضامین و مفاهیم استفاده می گردد. بر اساس یافته ها، عوامل سازنده نما در دو دسته (سببی و نسبی ) تقسیم بندی شدند که عوامل سببی را مولفه هائی چون (اقلیمی ، شکلی ، فرهنگی ، حفاظتی معناگرائی ) شکل دادند و عوامل نسبی با مولفه هائی چون (جداکنندگی ، ارتباطی ، بصری ، شخصیتی ، فضائی ، طبیعت گرا و جنسیت مصالح ) تعریف شدندو نمای بنا در تعریف اجزا به (قاب دور بنا، رخبام، قاب درب، سردرب، سرپنجره، سرستون، ستون، پای ستون، کتیبه ، مهتابی ، صفه ، راهپله ، مقرنس و قاب دیوار) تقسیم گردید. نتایج نشان می دهد که شهر تبریز با دارا بودن سابقه سیاسی ، فرهنگی _اجتماعی دارای گونه های کاملی از نما در بناهای تاریخی میباشد که هر کدام از این اجزاء یاد شده توسط عوامل سببی و نسبی شکل دهنده نمای بناهای تاریخی تبریز، حاصل شده اند.

Keywords:

گونه شناسی , تزئینات نما , بناهای تاریخی , تبریز