بررسی انواع نمادهای (کهن الگوهای ) ایرانی -اسلامی و چگونگی بکارگیری آنها در کالبد مسجد-مدرسه های سنتی ایران (نمونه موردی : مدرسه خان شیراز)

یک بنای معماری ، علاوه بر اینکه پاسخگوی نیاز های مادی و جسمی انسان است ، باید نیاز های روحی و معنوی آن را نیز تامین کند. بنای مدرسه ، به عنوان یکی از اصلی ترین کاربری های شهری و نقش آن در تعلیم و تربیت آینده سازان هر جامعه ، باید بسیار مورد توجه قرارگیرد. ضمن توجه به ساخت کالبد و ابعاد مادی بنای مدرسه به روح این کاربری مهم توجه شود و آن را به باطن معنوی و عرفانی اش نیز نزدیک کند. فاصله گرفتن کالبد و روح فضای آموزشی از عملکرد معنوی و مهمی که دارد، تعلیم و تربیت آینده داران هر جامعه که در کالبد و روح جاری در این بنا امکان پذیر می باشد را تضعیف می کند. با غنا و معنا بخشیدن به کالبد فضاهای آموزشی با استفاده از نماد های اسلامی و عرفانی ، فرآیند تعلیم و تربیت و آموزش کودکان و نوجوانان به بهترین نحو خود صورت می گیرد و هدف از طراحی کاربری های آموزشی در والاترین مرتبه خود محقق می شود. با بررسی نمادهای بکارگرفته شده در مسجد-مدرسه های سنتی ایران که اوج شکوفایی معماری اسلامی در آن ها رخ داده است ، می توان روح حاکم بر فضای های آموزشی -عبادی آن زمان را در کالبد های مدرن و امروزی فضاهای آموزشی تزریق کرد و به بهبود عملکرد این فضاها برای پاسخ به نیاز کاربران، کمک کرد. در ادامه این سوالات مطرح می شود که چرا در معماری مسجد-مدرسه های سنتی ایران از نماد و معنا استفاده شده است ؟ چگونه از نمادها در معماری مسجد-مدرسه های سنتی ایران استفاده شده است ؟ ازچه نمادهایی در معماری مسجد-مدرسه های سنتی ایران استفاده شده است ؟، هریک از نماد ها بیانگر چه مفهوم و معنایی (کهن الگو) می باشد؟ مباحثی که بیشتر با علوم انسانی سروکار دارند، مباحث میان رشته و میان دانشی هستند؛ محدوده دانشی این موضوع در رشته های معماری ، معماری اسلامی ، معناشناسی ، فلسفه ، عرفان، و ... می باشد .برای به اکمل رساندن این موضوع می توان در تحقیقات بعدی به این سوالات نیز پاسخ داد: آیا می توان نمادهای اسلامی و عرفانی معماری سنتی ایران را در معماری مدرن امروز بکار برد و استفاده کرد؟ صورت و نمود مدرن شده این نمادها چه می باشد؟

Keywords:

نماد , معنا , مسجد_مدرسه , عناصر سنتی , معماری ایرانی -اسلامی , نیاز های مادی و معنوی