بررسی فرونشست زمین در اثر افت آب زیر سطحی (مطالعه موردی شهر کرمان)

در سال های اخیر افزایش تراز آب زیر سطحی در محدوده شهرها به یک نگرانی عمده در سراسر جهان تبدیل شده است . در بیشتر کشورها عامل اصلی بالا آمدن تراز آب زیرزمینی کاهش برداشت از آب زیرزمینی در نتیجه نفوذ آب باران و آبیاری ، نشت سیستم های آب آشامیدنی و مخزن زیرزمینی فاضلاب است . مقایسه سطح آب زیرزمینی در محدوده شهر کرمان و دشت کرمان دو روند معکوس را نمایش می دهد، به نحوی که با نزول سالانه سطح آب در محدوده دشت ، با افزون شدن سالانه سطح آب در محدوده شهر رو به رو شده ایم . ارتفاع سطح آب در چاه هایی از نقاط مختلف شهر نشان می دهد از مرکز شهر به سمت اطراف شهر، سطح آب از حدود ۵ متر تا ۲۵ متر افزایش پیدا می کند. بالا زدگی سطح آب که ناشی از اختلاط آب زیر زمینی با آب فاضلاب هاب جذبی می باشد و موجب کاهش مقاومت خاک و آلوده شدن آبخوان می شود. در نقاطی از افق های خاک شهر کرمان، خاک ویژگی رمیندگی دارد و اشباع شدن این گونه افق های خاک موجب فرونشست خاک و آسیب جدی به روسازی ها و سازه های شهری می شود. با هدف تکمیل شدن سیستم جمع آوری فاضلاب در سطح شهر کرمان، اثر افت آب های زیر سطحی که خاک اشباع به خاک زهکش شده تبدیل می شود و افزایش تنش های موثر خاک و اثر وزن سازه بر خاک موجب فرونشست هایی با آسیب جبران ناپذیر بر شهر کرمان می گردد. با جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از مناطق مختلف کرمان که اطلاعات آبی و خاک و لوگ های حفاری شده آن ها در دسترس بود، میزان فرونشست ها از عمق ۵ متر تا ۱۵ متر افت سطح ایستابی محاسبه و نمودار نشست آن رسم شد. در نتیجه با اجرای کامل شبکه جمع آوری فاضلاب های جذبی و افزایش میزان افت سطح ایستابی ، خاک دچار فرونشست بیشتری خواهد شد.

Keywords:

فاضلاب , بالازدگی , افت آب زیرسطحی , فرونشست .