پهنه بندی پارامترهای اساسی طراحی سامانه های آبیاری بارانی مبتنی بر نتایج آزمایش های آب و خاک با استفاده از زمین آمار (مطالعه موردی: دشت های شهرستان اسلام آباد غرب)

حداکثر دبی آبپاش، حداکثر دور آبیاری و نیاز آبشویی از عوامل پایه­ای طراحی سامانه­های آبیاری بارانی هستند که بر اساس خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب و خاک تعیین می­گردند. هدف از این مطالعه تهیه نقشه مکانی پارامترهای مذکور در دشت های شهرستان اسلام آباد غرب واقع در استان کرمانشاه است. در این مطالعه از نتایج آزمایش های آب و خاک ۲۶۱ طرح­ آبیاری بارانی که منبع تامین آب آن­ها چاه کشاورزی بوده است استفاده شد. نقشه­های مربوط به خصوصیات آب و خاک و همچنین پارامترهای پایه­ای محاسبه شده با روش­های درون یابی کریجینگ و وزن دهی عکس فاصله (IDW) برای شبکه­های ۱۰۰ متری تهیه گردید. نتایج پهنه­بندی شوری آب زیرزمینی بر اساس روش­های میان­یابی کریجینگ و IDW به­ترتیب بیانگر این بود که ۱۰۰ و ۹۷ درصد آب زیرزمینی منطقه دارای هدایت الکتریکی کمتر از ۷۰۰ میکرو زیمنس بر سانتی­متر هست. نفوذپذیری نهایی خاک در مناطق غربی شهرستان که خاک آن دارای درصد رس بیشتری بود، کمتر از سایر مناطق بود. کمترین مقدار برای حداکثر دبی آبپاش در شبکه ۲۰*۲۰ متری در روش­های کریجینگ و IDW به­ترتیب ۹۵/۰ و ۵۷/۰ لیتر در ثانیه محاسبه گردید. نتایج بیانگر این است که ازنظر کیفیت آب محدودیتی برای استفاده از آب­های زیرزمینی منطقه برای آبیاری وجود ندارد. با توجه به اینکه کسر آبشویی کمتر از ده درصد محاسبه شد نیازی به در نظر گرفتن کسر آبشویی در محاسبات آبیاری نیست. با توجه به نتایج به دست آمده و نقشه­های تهیه شده می­توان بدون انجام آزمایش های آب و خاک جدید، نسبت به طراحی سامانه­های آبیاری بارانی در دشت­های مورد مطالعه اقدام نمود.

Keywords:

آبیاری تحت فشار , زمین آمار , سامانه اطلاعات جغرافیایی , کیفیت آب , میان یابی