بررسی منظومه ناظر و منظور وحشی بافقی بر اساس الگوی ریخت شناسی پراپ

ناظر و منظور سروده وحشی بافقی یکی از شیواترین و جذاب ترین منظومه های ادبیات غنایی است که به استقبال از خسرو و شیرین نظامی سروده شده و با وجود بیانی شیوا و جذابیت داستانی، کمتر به آن توجه  شده است، نام این شاعر در ادبیات قرن دهم در مکتب واسوخت در زمره تواناترین شاعران است؛ زیرا شاعرش با زبانی سهل و ممتنع و پر از صداقت همراه شده و از منظر ساختارگرایی مشابه برخی از قصه های پریان است. پراپ با طرح و تبیین ساختار روایی قصه های پریان، نشان داده است، قصه ها در عین تنوع، از نظر انواع قهرمان و عملکردشان دارای وحدت هستند. این مقاله درصدد است ساختار روایی داستان ناظر و منظور را بر اساس دیدگاه ریخت شناسی پراپ بررسی نماید تا کارایی الگوی پراپ در ساختار منظومه مذکور در بخش های خویشکاری، شخصیت ها و صفات آنان، حرکت ها و انگیزش را با رویکردی تطبیقی- تحلیلی نشان دهد. نتیجه بررسی نشان می دهد ساختار داستان از بیست وهفت خویشکاری، پنج حرکت و پنج شخصیت تشکیل شده است؛ بنابراین منظومه ناظر و منظور از نظر سیر داستانی، شخصیت ها و اعمال و کنش های آن ها و خویشکاری های مذکور در ذیل الگوی ریخت شناسی پراپ قرار می گیرد.

Keywords:

وحشی بافقی , منظومه ناظر و منظور , ریخت شناسی , الگوی ریخت شناسی پراپ , ولادیمیر پراپ