ارزیابی بهره وری آب در بخش کشاورزی ایران؛ کابرد تحلیل پوششی داده ها

با محدود شدن منابع آبی و اثرات تغییرات اقلیمی در چند دهه اخیر و همچنین افزایش نیاز بخش های صنعت ، شرب و محیط زیست ، مصرف آب در بخش کشاورزی به عنوان مصرف کننده اصلی منابع آب، باید به نفع سایر بخش ها کنترل شود، براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، بحران آب مهمترین چالشی است که خاورمیانه و شمال آفریقا در آینده نزدیک با آن روبه رو خواهند بود. بدیهی است پایش این فرایند نیازمند مولفه های خاص خود است . در این راستا، شاخص بهره وری آب به عنوان یکی از این مولفه ها در چند سال اخیر در برنامه ریزی های ملی مورد توجه قرار گرفته است . بهره وری آب یکی از مهم ترین شاخصه ای کلیدی در برنامه ریزی های کلان مربوط به تامین ، تخصیص و مصرف اصولی از آب است . افزایش بهره وری ، به ویژه از دیدگاه ارزش تولید به ازای واحد مصرف آب به طور مستقیم یا غیر مستقیم می تواند راهکار مهمی برای بهبود معیشت جوامع محلی باشد. هدف این پژوهش بررسی تغییرات بهره وری آب در بخش کشاورزی به تفکیک استانهای کشور در دوره زمانی ۱۳۹۰-۱۳۸۰ با استفاده از شاخص مالم کوئیست است . نتایج حاکی از آن بود که استانهای تهران، کرمان و هرمزگان در بخش کشاورزی با کاهش بهره وری مواجه بودهاند اما در کل شاخص بهره وری کل در کشور افزایش پیدا کرده است .

Keywords:

بهره وری , آب , کشاورزی , تحلیل پوششی داده ها , ایران.