تحلیل مکاشفات روزبهان با استفاده از الگوی تحلیل ویلیام جیمز

در عرفان اسلامی- مکاشفه مسئله مهم و مورد توجه خاص و ویژه­ای بوده و هست. زمانی که عارف بر اثر تهذیب نفس و ریاضتی که از سوی مرشد و پیر به او القامی­شود و به حالات و مقاماتی دست یافت درواقع واجد مکاشفاتی شده­است. روزبهان بقلی از عارفان بزرگ قرن۶ هجری می­باشد که از دو گرایش بارز در تصوف اسلامی که به سکر و صحو (یا به­قول حافظ مستی و مستوری) شهرت دارد، روزبهان بی شک در خط گرایش اول است. نگاه جدید به دین و باورهای دینی و طرح عناوین و پرسش­های نو در این ارتباط مدت زمانی است که اذهان متفکران دینی را به خود معطوف کرده­است، از جمله این عناوین جدید بحث تجربه دینی است. ویلیام جیمز دین را تاثیرات، احساسات و رویدادهایی می­داند که برای هر انسانی در عالم تنهایی رخ­می­دهد و احساسات را مفهوم ذاتی دین می­داند. از دیدگاه او تجربه دینی گوهر دین است، به این معنا که حقیقت دین احساسات و عواطفی است که در انسان هنگام رویارویی با حقیقت غائی پدید­می­آید و امور دیگر مانند عقاید اعمال و مناسک موخر از این تجربه­اند. این تحقیق پس از پرداختن به مکاشفات روزبهان این موضوع را مورد بررسی قرارخواهدداد که آیا مکاشفات روزبهان براساس الگوی ویلیام جیمز قابل­تحلیل است یا خیر؟ روش تحقیق: روش این مطالعه توصیفی تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای است و از کتاب، مقاله، نرم افزار استفاده­ شده و ابزار گردآوری اطلاعات فیش برداری است.

Keywords:

مکاشفات , روزبهان بقلی , تجربه دینی , تجربه عرفانی , الگوی تحلیل ویلیام جیمز