آیین شهریاری در گفتار سیاسی سعدی

شعر و نظم فارسی یکی از حوزه های مهم زبانی در تاریخ اندیشه ایرانی است که گفتار و آموزه های سیاسی در آن بازتاب یافته اند. یکی از چهره های پراهمیت در تاریخ ادب فارسی که در به نظم آوردن آموزه های سیاسی کوشیده، سعدی است. گفتار سیاسی سعدی در پرتو آموزه های اسلامی شکلی ویژه از آیین شهریاری را به نمایش میگذارد؛ بر این اساس آیین شهریاری در گفتار سیاسی سعدی موضوع حائز اهمیتی خواهد بود. در نوشتار حاضر برای درک و کشف نیت شاعر از روش خوانش قصدگرای اسکینر استفاده خواهد شد. در روش خوانش قصدگربا توجه همزمان به زمینه های فکری و سیاسی- اجتماعی و متون شیخ اجل سعدی شیرازی، اندیشه او درباره آیین شهریاری به گونهای دقیق تفسیر میگردد؛ بنابراین سوال اصلی مقاله حاضر این است که با توجه به زمینه های فکری و عملی زمانه سعدی آیین شهریاری در گفتار سیاسی وی را چگونه میتوان تفسیر کرد. در پاسخ میتوان ادعا کرد آیین شهریاری در گفتار سیاسی سعدی با واژگان سیاسی و اخلاقی برگرفته از متون اصیل ایرانی- اسلامی و تجسم فرهنگ سیاسی و طنین ذهن و زبان فارسی زمانه خویش با لحنی فارغ از مدیحه و گزافه گویی های آن عصر به شکل نوعی اعتراض و طغیان علیه نمودهای رایج زمانه اشو نقد اخلاق منحط شهریاران آن روزگار، بیان شده است.

Keywords:

سعدی , اندیشه سیاسی , ایران , اندرزنامه نویسی , آیین شهریاری.